چکیده: در این پژوهش استحصال مس اکسیدی از معدن مس فریمان با استفاده از عوامل مختلف فروشویی شامل کلرید آمونیوم، اسید هیدروکلریک، اسید نیتریک، اسید سیتریک و بویژه اسید سولفوریک مورد بررسی قرار گرفت. سینتیک فرآیند لیچینگ و تاثیر پارامترهای عملیاتی مهم از قبیل غلظت اسید، نسبت مایع به جامد، سرعت همزدن، زمان و دما بر بازیابی مس بررسی شد. همچنین به منظور بهینه سازی فرآیند لیچینگ و ارزیابی بر هم کنش های بین فاکتورها از روش سطح-پاسخ و طرح مرکب مرکزی استفاده گردید. نتایج نشان داد که اسید سولفوریک مناسب ترین عامل فروشویی بود. سینیتیک فروشویی مس بر اساس مدل های هسته انقباضی نشان داد که مدل های نفوذ فیلم مایع و واکنش شیمیایی سطح به ترتیب بالاترین ضرایب همبستگی را بر داده های آزمایشگاهی دارند. انرژی فعال سازی برای مدل های نفوذ فیلم مایع، لایه تولیدی و واکنش شیمیایی سطح به ترتیب 11.47، 26.69 و16.25 کیلوژول بر مول بدست آمد و مشخص گردید که نرخ لیچینگ مس از مدل نفوذ فیلم مایع پیروی می کند. ارزیابی فاکتورهای موثر بر لیچینگ مس نشان داد که از بین فاکتورهای مورد بررسی، سرعت همزنی، نسبت مایع به جامد و دمای لیچینگ بیشترین تاثیر را بر بازیابی مس به وسیله ی محلول های اسید سولفوریک دارند. نتایج مدل سازی براساس مدل سطح-پاسخ نیز نشان داد که یک مدل ریاضی درجه دوم بر داده های آزمایشگاهی برازش می شود و لیچینگ اسید سولفوریک مس بشدت تحت تاثیر اندرکنش های دمای لیچینگ با غلظت اسید، سرعت همزنی و نسبت مایع به جامد قرار می گیرد. همچنین یافته ها نشان داد که شرایط بهینه پیشنهادی بوسیله ی نرم افزار Design Expert در سطوح پارامترهای غلظت اسید سولفوریک برابر 12.92 درصد، سرعت همزنی 600 دور بر دقیقه، نسبت مایع به جامد 10 میلی لیتر بر گرم، دمای محلول 50 درجه سانتی گراد و زمان لیچینگ 79.98 دقیقه بدست می آید. تحت این شرایط بازیابی مس 90.63 درصد بود. علاوه بر این، تحت شرایط بهینه ی پیش بینی شده، سه آزمایش برای تایید اعتبار مدل پیشنهادی انجام شد که متوسط بازیابی مس از سه آزمایش، 91.09 درصد بدست آمد و این نشان از دقت و صحت مدل پیشنهادی است.