چکیده: فروشویی روی از کانه های اکسیدی کم عیار باطله معدن گوشفیل باما اصفهان با عوامل مختلف فروشویی شامل اسید سولفوریک، اسید هیدروکلریک و اسید نیتریک، اسید سیتریک و هیدروکسید سدیم مورد بررسی قرار گرفته است. در ضمن، تاثیر پارامترهای مهم شامل غلظت عامل فروشویی، نسبت مایع به جامد، سرعت همزدن، دما و زمان فروشویی بر بازیابی روی تعیین شده است. نتایج نشان داد که در فروشویی با اسید سولفوریک و اسید هیدروکلریک بازیابی روی به شدت تحت تاثیر غلظت اسید بوده است. نسبت مایع به جامد و زمان فروشویی بیشترین تاثیر را بر انحلال روی با محلول اسید نیتریک و غلظت و دما بیشترین تاثیر را بر فروشویی روی با اسید سیتریک دارند. علاوه بر این، غلظت، سرعت همزدن و دما تاثیر بسزایی بر بازیابی روی به وسیله محلول هیدروکسید سدیم داشتند. همچنین در بین عوامل فروشویی، اسید سولفوریک کمترین بازیابی روی (61.37 درصد) تحت شرایط بهینه داشت. سینتیک فروشویی روی از کانه اکسیدی کم عیار گوشفیل بر اساس مدل های هسته انقباضی مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد که مدل نفوذ فیلم مایع با انرژی های فعال سازی 17.33، 11.13، 4.38، 15.6 و 13.92 کیلوژول بر مول به ترتیب برای اسید سولفوریک، هیدروکلریک، نیتریک، سیتریک و هیدروکسید سدیم کنترل کننده نرخ فروشویی روی است. علاوه بر این، مدل سازی فرآیند فروشویی روی از کانه های کم عیار به منظور ارتباط ریاضی میان پارامترهای موثر و نرخ فروشویی، تعیین اثر متقابل فاکتورها و همچنین برای حداکثر کردن میزان بازیابی روی بر فرآیند فروشویی اسید نیتریک و اسید سیتریک بر اساس روش سطح پاسخ-طرح مرکب مرکزی چرخشی انجام گرفت. با توجه به بررسی های انجام شده بیشترین بازیابی روی در فروشویی اسید سیتریک 94.5 درصد تحت شرایط بهینه: غلظت اسید 0.99 مول بر لیتر، دمای 79.66 درجه سانتی گراد، سرعت همزدن 412.74 دور بر دقیقه، نسبت مایع به جامد 20.61 میلی لیتر بر گرم و زمان فروشویی 81.76 دقیقه به دست می آید. درحالی-که، شرایط بهینه فروشویی پیشنهادی با استفاده از نرم افزار DX7 برای فروشویی اسید نیتریک غلظت اسید 14.02 درصد، دمای76.68 درجه سانتی گراد، سرعت همزدن 499.94 دور بر دقیقه، نسبت مایع به جامد 20.61 و زمان فروشویی 90 دقیقه است که در این شرایط بازیابی روی 90.89 درصد به دست آمده است. در نهایت تاثیر افزودنی هایی مانند نمک Na2EDTA و NaCl روی فروشویی هیدروکسید سدیم، اسید سیتریک و اسید هیدروکلریک در انحلال روی از کانه های اکسید کم عیار مورد بررسی قرار گرفت، که نتایج نشان داد که این عوامل تاثیر مثبتی در افزایش انحلال روی و سرب دارند.