چکیده: یکی از روش های تفسیر بی هنجاری مربوط به آنومالی های میدان پتانسیل (مغناطیسی و گرانی) استفاده از روش های تخمین پارامتر منبع است. منبع همان توده زیرسطحی مولد آنومالی های میدان پتانسیل است. این منبع دارای پارامترهای فیزیکی چون مرز، عمق، شیب، مغناطیس بازماند و غیره است که در بین آنها برآورد مرز، عمق و مغناطیس بازماند اهمیت بیشتری دارد. امروزه روش های واهمامیخت اویلر، سیگنال تحلیلی و عدد موج کاربرد بیشتری دارند. هدف اصلی این تحقیق بهبود کارایی و عملکرد این سه روش است. در این تحقیق ابتدا ماهیت ریاضی سیگنال تحلیلی مدل های مختلف از نظر همگن و هماهنگ بودن بررسی و مشخص شد که سیگنال تحلیلی تابعی همگن و غیر هماهنگ است، در نتیجه برای محاسبه مشتق قائم آن نمی توان از عملگرهای فوریه (فرکانسی) استفاده نمود. لذا الگوریتمی بر اساس روش اختلاف محدود ارائه و بعد از نوشتن برنامه کامپیوتری آن در محیط MATLAB نتایج آن توسط بررسی های عددی مطالعه شد. همچنین برای تخمین عمق توده های دوبعدی از رابطه تخمین عمق دوبعدی بر اساس ضرایب سیگنال تحلیلی استفاده شد. مزیت این روش این است که در آن از مشتق سیگنال تحلیلی استفاده نمی شود که به این ترتیب مشکل وجود نویز و برجستگی آنها در این روش مطرح نیست. این روش بعد از آزمایش روی داده های مصنوعی مدل های مختلف روی داده های مغناطیسی معدن سنگ آهن سورک در استان یزد به کار برده شد. همچنین بر اساس تانسور سیگنال تحلیلی فیلتر تخمین مرز معرفی گردید. با تلفیق تانسور سیگنال تحلیلی با معادله اویلر معادله خطی تولید شد که با حل آن به روش کمترین مربعات می توان همزمان شاخص ساختاری و پارامترهای موقعیتی توده مولد را برآورد نمود. به منظور تخمین عمق ماده معدنی مولد در معادن سنگ آهن سیریز در استان کرمان و سورک در استان یزد این روش روی داده های گرادیان مغناطیسی برداشت شده مربوط به آنها به کار برده شد. نتایج این روش با استفاده از حفاری مغزه گیری در معدن سیریز و سورک صحت سنجی شد. نتایج حاصل از مطالعات بیانگر این مطلب است که این روش به نویز حساس است و باید برای دقت بیشتر از داده های گرادیان صحرایی و فیلترهای ادامه فراسو و پایین گذر استفاده نمود. میانگین عمق های برآورد شده از این روش 6/57 و میانگین عمق های حفاری 4/69 متر است. دقت و صحت نتایج روش های مبتنی بر گرادیان مانند اویلر در گروه انتخاب صحیح هندسه توده و استفاده از گرادیان های اندازه گیری شده در صحرا است. در مقابل روش های مبتنی بر میدان کل مانند SLUTH توده مستقل و چندمقیاسی هستند. همانطور که از اسم این روش ها مشخص است در این روش ها از میدان کل اندازه گیری شده در صحرا به عنوان ورودی استفاده خواهد شد. به منظور مقایسه نتایج روش تلفیق تانسور سیگنال تحلیلی –اویلر از روش SLUTH استفاده شد. برای اعمال این روش از نرم افزار GEOSOFT نسخه 2013 استفاده گردید. همچنین الگوریتم این روش طوری تغییر داده شد که امکان ادامه فراسو و تبدیل به قطب توده را فراهم می کند. این روش پس از آزمایش روی داده های مدل مصنوعی با هندسه های مختلف روی داده های مغناطیسی معدن سورک به کار برده شد که نتایج آن با نتایج حفاری مطابقت دارد. همچنین رابطه عدد موج مربوط به توده های چندضلعی ارائه و نتایج عددی آن ارائه گردید. با استفاده نظریه منبع معادل و با شروع از رابطه زاویه تیلت مربوط به مدل کنتاکت شیب دار با مغناطیس شدگی غیر قائم به تخمین عمق عددی و شیب ساختار زمین شناسی گسل پرداخته شده است. در این راستا برنامه کامپیوتری در محیط MATLAB نوشته شد که همزمان موقعیت نقطه اثر گسل، شیب و عمق آن را برآورد می نماید. این روش روی داده های مغناطیس هوایی گسل سان در آمریکا و همچنین داده های مغناطیسی زمینی محدوده ای در انارک استان اصفهان به کار برده شده است.