چکیده: کودهای شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی از منابع آلاینده محیط زیست به خصوص آب های زیرزمینی و منابع خاک میباشند. از روش های نوین جلوگیری از آلودگی این آب ها، استفاده از موجودات زنده و ترکیبات آلی جاذب آلاینده ها در خاک است. بر همین اساس، آزمایشی به منظور ارزیابی تاثیر 2 گونه قارچ مایکوریز و بیوچار بر آبشویی نیترات خاک تحت کشت گیاه ذرت، به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و با 3 تکرار، تحت شرایط گلخانه ای به اجرا در آمد. فاکتورهای آزمایش شامل فاکتور مایکوریز در 3سطح ]سطح 1: فاقد مایکوریز(M0)، سطح 2: مایکوریز نوع Funneliformis intraradices (M1) و سطح 3: مایکوریز نوع versiforme Funneliformis [ (M2)، بیوچار در 3 سطح ]سطح 1: فاقد بیوچارB0)) ، سطح 2: بیوچار تهیه شده از چوب سپیدار(B1) 3به مقدار30 گرم در3 کیلوگرم خاک، سطح 3: بیوچارتهیه شده از سبوس برنج) B2 ) به مقدار30 گرم در 3 کیلوگرم خاک[، کوداوره در 2 سطح ] فاقدکود (N0) و با کود (N1)به مقدار13/0گرم در 3 کیلوگرم خاک[. نتایج حاصل نشان داد اثر تلقیح میکوریز و اثر متقابل بیوچار و میکوریز بر ارتفاع گیاه، وزن خشک اندام هوایی گیاه معنی‏دار بود .تلقیح میکوریز و کاربرد بیوچار اثر معنی داری بر ذخیره و کاهش آبشویی نیترات و آمونیوم خاک داشت، میزان کاهش نیترات در آب آبشویی در اثر بیوچار سپیدار-فاقد میکوریز-دارای کود و سبوس برنج-فاقد میکوریز-دارای کود نسبت به تیمار فاقد بیوچار-فاقد میکوریز-دارای کود به ترتیب 32/81 و 96/33 درصد بود. در این تحقیق، اثرات متقابل دوگانه و سه‏گانه فاکتورهای مورد آزمایش بر روی صفات رویشی گیاه ، نیترات و آمونیوم خاک و محلول آبشویی شده معنی‏دار گردید. با توجه به عملکرد مناسب بیوچار و میکوریز در کاهش آبشویی نیترات، می‏توان نتیجه گرفت که استفاده از کود زیستی میکوریز به همراه کودهای آلی نظیر بیوچار می‏تواند به عنوان جایگزینی مناسب برای کودهای شیمیایی در جهت جلوگیری از آلودگی خاک و نیز آبهای زیر زمینی استفاده شود.