چکیده: افزایش فعالیت های صنعتی و کشاورزی باعث ورود فلزات سنگینی مانند کروم و کادمیم و هم‌چنین عناصر غذایی مانند فسفر و نیترات به درون آب و خاک می شود. در این تحقیق از دو نوع بیوچار برگ سنجد( Be) و سبوس برنج( Br) به‌عنوان جاذب استفاده شد، برای این منظور اثر زمان تماس، غلظت‏ اولیه و pH در جذب سطحی توسط دو نوع بیوچار بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان داد بیش ترین میزان جذب کرومات توسط بیوچار سبوس برنج و برگ سنجد به ترتیب در pH=7.06 و pH=8.82 صورت گرفت ، درحالی‌که حداکثر جذب فسفات توسط بیوچار سبوس برنج در pH= 6.83 و حداکثر جذب توسط بیوچار برگ سنجد در pH=8.28 انجام شد. میزان حداکثر جذب فسفات توسط بیوچار سبوس برنج 95.41 درصد، اما حداکثر جذب کرومات توسط همین نوع بیوچار، 24.38 درصد بود. در معادلات سینتیکی نیز مدل مرتبه دوم با R^2 بالای 0.98 برای فسفات و با ضریب رگرسیون یک درصد برای کرومات سینتیک جذب را بهتر برازش نمود و در مورد ایزوترم های جذب نیز مدل فروندلیچ با R^2 بالاتر برازش بهتری نسبت به مدل لانگمویر داشت. در جذب نیترات، بیش ترین میزان جذب نیترات توسط بیوچار های سبوس برنج و برگ سنجد به ترتیب درpH های 4.75 و 7.78 انجام شد و حداکثر میزان جذب توسط بیوچارهای سبوس برنج و برگ سنجد به ترتیب 22.67 و 22.52 درصد بود. در مورد سینتیک جذب نیترات نیز باید گفت سینتیک مرتبه دو و یک با ضریب رگرسیون بالای 0.91 برازش بهتری را نسبت به داده های این آزمایش داشت. نتایج تجربی این تحقیق نشان داد که ایزوترم جذب نیترات توسط این دو نوع بیوچار توسط ایزوترم جذب هر دو مدل فروندلیچ و لانگمویر هم خوانی مناسبی داشت. آزمایش‌ها و ارزیابی سینتیکی در مورد جذب کادمیم نشان داد که حداکثر جذب توسط بیوچار سبوس برنج 91.78 درصد و در pH، 7.15 و حداکثر جذب توسط برگ سنجد 99.9 درصد و در pH، 7.90 انجام شد. مدل شبه مرتبه دوم با ضریب رگرسیون بالای 0.96 برازش بهتری نسبت به دو مرتبه ی صفر و یک داشت، در مورد ایزوترم جذب نیز مدل لانگمویر با R2، 88 درصد متناسب با داده های آزمایشی بود و هم چنین با افزایش pH میزان جذب این عنصر افزایش و با کاهش آن میزان جذب کادمیم کاهش یافت. نتایج به دست آمده از آزمایش گلدانی نشان داد که اضافه کردن بیوچار سبوس برنج و برگ سنجد به ترتیب باعث افزایش 60 درصدی و کاهش 50 درصدی وزن خشک نسبت به نمونه شاهد شد که احتمالاً به دلیل خاصیت آللوپاتی برگ سنجد بود. کاربرد بیوچارهای سبوس برنج و برگ سنجد، به ترتیب باعث کاهش میزان 28 و 41 درصدی حجم زهاب خروجی نسبت به تیمار شاهد شد. با افزودن بیوچار برگ سنجد پ هاش زهاب 8 درصد و EC زهاب، سه برابری نسبت به نمونه شاهد افزایش یافت. در مورد جذب کروم، افزودن برگ سنجد خام، بیوچار سبوس برنج و بیوچار برگ سنجد به ترتیب باعث افزایش 95، 35 و51 درصدی جذب کروم نسبت به نمونه شاهد شد. با توجه به نتایج حاصل شده می توان بیان کرد که افزودن بیوچار به خاک سبب بهبود رشد گیاهان، کاهش زهاب یا افزایش ظرفیت نگه داری آب، افزایش pH ، EC و جذب کروم توسط بیوچار شد.