چکیده: توسعه صادرات به عنوان یک جهت گیری اساسی در برنامه ریزی توسعه، از مهم ترین مولفه های دستیابی به رشد مستمر اقتصادی است به طور کلی در مسیر رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه، به دلیل وابستگی شدید به درامدهای صادراتی و از طرف دیگر وابستگی به واردات مواد مورد نیاز جهت پی ریزی ساختار تولید کشور، تجارت خارجی نقش اساسی و مهمی را ایفا میکند. در حال حاضر بسیاری از کشورهای در حال توسعه، اقتصادی تک محصولی دارند و در مسیر توسعه همه جانبه خود باید یکی از مهمترین برنامه هایی را که دنبال کنند، دور شدن از صادرات و اقتصاد تک محصولی باشد. بی شک این کشورها در تحولات سیاسی و بحرانهای اقتصادی بیشتر در معرض خطر هستند. با توجه به اعمال تحریمهای شدید و چندگانه بر صنعت نفت رهایی از اقتصاد تک محصولی و ایجاد تنوع در اقلام صادراتی غیر نفتی از ضرورتهای خاص نظام جمهوری اسلامی ایران به شمار میرود صادرات محصولات کشاورزی یکی از بخشهای مهم تامین منابع ارزی میباشد که سهم عمده ای از صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص داده است. این پژوهش به دنبال این است که صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی در شهرستان شاهرود را جهت توسعه صادرات با توجه به مزیت رقابتی در بازار مقصد اولویت بندی کند. جامعه آماری پایان نامه 15 نفر خبره در حوزه مربوطه میباشد و به منظور بررسی گزینه های صادراتی از نیروهای رقابتی مایکل پورتر به عنوان معیارهای پژوهش استفاده شده است و معیارها و گزینه های تحقیق توسط تکنیک های دیمتل فازی،ANP فازی و تاپسیس اولویت بندی شده اند.