چکیده: آب ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ برای ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﻲ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﻚ ﻛﺸﻮر است. ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻴﺎز ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزی و ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﺳﻄﺢ زﻧﺪﮔﻲ، اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎن، ﻛﺸﺎورزی، ﮔﺮم ﺷﺪن ﺗﺪرﻳﺠﻲ زﻣﻴﻦ و اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﺸﻚﺳﺎﻟﻲﻫﺎ در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎن، ﻧﻴﺎز ﺑﺸﺮ ﺑﻪ آب ﺷﻴﺮﻳﻦ روزﺑﻪروز ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ شود. برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی افت سطح ایستایی را سبب خواهد شد، نفوذ آب شور به آبخوان سریع تر شده و در نتیجه باعث نابودی کامل آبخوان آب شیرین می شود. با شروع پیشروی آب شور، بر املاح آب چاه ها افزوده می شود. چنانچه پیشروی آب شور ادامه یابد، شوری آب از حد مجاز گذشته و برای مصارفی مانند شرب، کشاورزی و حتی صنعت غیرقابل استفاده می شود. در این تحقیق با استفاده از روش مقاومت ویژه تغییرات میزان شوری سفره های آب زیرزمینی در جاده گهرباران نکا، در حد فاصل بین ورودی روستای تجن لته سفلی در شمال و روستای ولوجا در جنوب منطقه برداشت بررسی و مرز آب های شور و شیرین تعیین شد. اگر این مرزها تعیین نشوند، ممکن است کشاورزان و بهره برداران متحمل هزینه های اضافه و سنگین زیادی شوند؛ چرا که ممکن است بعد از حفر چاه به آب شور و غیرقابل استفاده برسند. برداشت داده های مقاومت ویژه در این پژوهش با آرایه های ونر و شلومبرژه انجام شد. در طول مسیری به مسافت حدود دو کیلومتر از نقطه ای که به طور قطع آب زیرزمینی آن شیرین بود تا نقطه ای که آب زیرزمینی آن شور بود، چهار سونداژ شلومبرژه برداشت شد؛ تا لایه های زیرسطحی و به تبع آن میزان شوری سفره های آب زیرزمینی در آن نقاط بررسی شود. در مرحله ی بعد از جایی که آب زیرزمینی در آن نقطه شیرین بود به سمت محل های دارای آب زیرزمینی شور برداشت به روش پروفیل زنی مقاومت ویژه با استفاده از آرایش ونر در طول پروفیلی حدود 200 متر انجام شد تا تغییرات جانبی و عمقی شوری آب در آن محدوده بررسی شوند. نتایج حاکی از وجود تغییرات در لایه بندی در زیر سطح زمین و همچنین کیفیت متغیر آب زیرزمینی است؛ به طوری که روند خاصی در این ﻣﺴﺄله دیده نمی شود و نمی توان پیش بینی کرد که در طول این مسیر، در چه جاهایی فقط لایه آب زیرزمینی شور وجود دارد و در چه جاهایی در بالای لایه آب زیرزمینی شور، آب زیرزمینی شیرین هم وجود دارد. دلیل شوری سفره های آب زیرزمینی در محدوده مورد مطالعه، وجود آب های شور باقیمانده از زمان پسروی آب دریا می باشد که در بخش های منطقه به تله افتاده-اند. در نتیجه ی مدل سازی و تفسیر داده های سونداژزنی و پروفیل زنی، عمق، ضخامت و تغییرات عمقی و جانبی لایه های آب دار با استفاده از نرم افزارهای IX1D، RES2DINV و ZONDRES2D بررسی و مشخص شد. با توجه به اطلاعات مفیدی که از اهالی مطلع منطقه دریافت شد و همچنین نتایج تفسیر سونداژهای الکتریکی برداشت شده و پروفیل P در منطقه، احتمالاﹰ لایه های آب دار در عمق کمی (که در بعضی از نقاط به کمتر از 3 متر می رسد) قرار دارند و در عمق های بیشتر به املاح موجود در آب اضافه می شود و در نهایت لایه ها اشباع از آب شور می شوند.