چکیده: بادرنجبویه با نام علمی Melissa officinalis L. یکی از گیاهان مهم دارویی می باشد، با توجه به اینکه در مناطق مختلف آلودگی خاک به عناصر سنگین ممکن است کشت گیاهان دارویی را مختل کند از این رو آزمایشی به منظور بررسی تاثیر ﻏﻠﻈﺖهای مختلف ﺁﺭﺳﻨﻴﻚ و ﻛﺎﺩﻣﻴﻡ در دو بخش هوایی و ریشه گیاه بادرنجبویه آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مجتمع آموزش عالی شیروان در سال1400 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح آرسنیک به مقدار A1=0، A2=10، A3=20 و A4=30 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک از منبع آرسنات سدیم و چهار سطح کادمیم به مقدار C1=0، C2=10، C3=20 و C4=30 میلی ‌گرم در کیلوگرم خاک از منبع سولفات کادمیم بودند. نتایج نشان داد اثر متقابل آرسنیک و کادمیم تاثیر معنی داری بر میزان کلروفیل a، و کارتنوئید برگ در گیاه بادرنجبویه داشت و سبب کاهش آن‌ها شدند. وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن خشک و نیز طول ریشه بادرنجبویه نیز به طور معنی داری تحت تاثیر کاربرد آرسنیک و کادمیم قرار گرفتند. در این بین غلظت عناصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر در برگ گیاه بادربجبویه با کاربرد آرسنیک و کادمیم کاهش یافت. این کاهش در تیمار 30 میلی گرم در کیلوگرم آرسنیک نسبت به شاهد به ترتیب برای نیتروژن، پتاسیم و فسفر معادل 3/38، 5/43 و 1/16 درصد بودند. برای کادمیم نیز به ترتیب معادل 5/18، 4/26 و 1/29 درصد بودند. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز در برگ تحت تاثیر اثر متقابل آرسنیک و کادمیم قرار گرفت و میزان فعالیت آنها همراه با افزایش غلظت کادمیم و آرسنیک در خاک، افزایش پیدا کرد. غلظت دو عنصر کادمیم و آرسنیک در دو بخش هوایی و ریشه گیاه بادرنجبویه در این آزمایش بصورت معنی داری تغییر پیدا کرد به طوری که که بیشترین مقدار کادمیم و آرسنیک بخش هوایی به ترتیب برایر 7/21 و 85/0 میکروگرم در گرم و در ریشه به ترتیب برابر 3/27 و 2/42 میکروگرم در گرم ماده خشک بودند. این مقادیر در هنگام کاربرد 30 میلی گرم در کیلوگرم آرسنیک و کادمیم بدست آمد. نتیجه گیری بدین صورت است که وجود آرسنیک و کادمیم در محیط رشد بادرنجبویه سبب کاهش در بخش هوایی و ریشه گیاه بادرنجیوبه می شود. همچنین حضور این دو عنصر فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی و نیز تجمع عناصر غذایی در دو بخش هوایی و ریشه این گیاه افزایش داد. این تغییرات تا سطح 30 میلی گرم در کیلوگرم خاک آرسینک و کادمیم ادامه داشت.