چکیده: تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محیطی است که رشد و تولید محصولات زراعی را محدود می‎کند. استفاده از مواد مغذی مانند سیلیکات پتاسیم می‎تواند در افزایش تولید و کیفیت آن به منظور دستیابی به عملکرد دانه و همچنین کاهش اثر نامطلوب تنش خشکی بر کلزا نقش مهمی داشته باشد. به منظور بررسی اثرات تنش خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سیلیکات‎پتاسیم بر روی عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپ‏های بهاره کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (96-95 و 97-96) در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در آن آزمایش عامل آبیاری در دو سطح آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین‏دهی به بعد و عامل محلول‏پاشی در دو سطح (محلول‏پاشی با چهار گرم در لیتر سیلیکات‎پتاسیم و عدم محلول‏پاشی) به صورت فاکتوریل در کرت‏های اصلی و ژنوتیپ‎های بهاره کلزا شامل؛ DALGAN، RGS003، RGS×OKAPI، RGS×SLM و OG×AL در کرت‏های فرعی قرار ‏گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد صفات مورد مطالعه تحت تأثیر تیمارهای کاربردی قرار گرفتند، به طوری که بالاترین عملکرد دانه (5620 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (2601 کیلوگرم در هکتار)، اولئیک اسید (16/68 درصد)، لینولئیک اسید (68/18 درصد) در شرایط آبیاری کامل همراه با محلول‏پاشی در ژنوتیپ OG×ALبدست آمد. ژنوتیپ‏های ‎ RGS×SLM و DALGANنیز در شرایط تنش به همراه محلول‏پاشی سیلیکات پتاسیم بهترین عملکرد دانه را داشتند. تنش خشکی آخر فصل موجب افزایش مقاومت روزنه‌ای، پرولین برگ، کربوهیدارت محلول برگ، دمای کانوپی، گلوکوزینولات دانه و کاهش مقدار کلروفیل کل، محتوای نسبی آب برگ، آنزیم‏های کاتالاز، سوپر‏اکسید‏دیسموتاز و پراکسیداز گردید. در تمام ژنوتیپ‎ها کاربرد سیلیکات‎پتاسیم با تأثیر بر فرایندهای آنزیمی و متابولیکی، موجب بهبود رشد در شرایط آبیاری معمول و یا افزایش مقاومت و تحمل به تنش در شرایط قطع آبیاری شد. این می‏تواند زمینه‏ای برای راهبردهای جدید برای کاهش خسارات ناشی از تنش خشکی و ایجاد یک ارتباط عملکردی بین نقش سیلیکات‎پتاسیم، پاسخ فیزیولوژیکی و تحمل به تنش خشکی در گیاه کلزا در اقلیم معتدل سرد کرج و مناطق مشابه باشد. در آبیاری معمول و کاربرد سیلیکات ‎پتاسیم ژنوتیپ OG×AL و در شرایط خشکی آخر فصل و کاربرد سیلیکات پتاسیم ژنوتیپ‏های ‎ RGS×SLM و DALGAN قابل توصیه است.