چکیده: پلی ساکارید محلول در آب جدیدی با وزن مولکولی ۸۲/۴ کیلودالتون و درجه چرخش نوری ◦۱۹/۵+ توسط استخراج با آب داغ (۸۰C) از ریشه های گیاه شکرتیغال سفالوتس استخراج شد. خالص سازی پلی ساکارید توسط ستون کروماتوگرافی دی اتیل آمینو اتیل سلولز و سفادکس جی-۱۰۰ انجام گرفت. میزان قند کل پلی ساکارید خالص ۹۶/۹% تعیین شد و پلی ساکارید فاقد پروتئین و اسید نوکلوئیک بود. نتایج آنالیز مونوساکاریدهای سازنده پلی ساکارید با دستگاه کروماتوگرافی گازی نشان داد که پلی ساکارید ریشه گیاه شکرتیغال سفالوتس از واحدهای مونومری گلوکز، آرابینوز، زایلوز و رامنوز به ترتیب با نسبت های مولی ۴/۱۲، ۰/۹۸، ۱/۰۶ و ۱/۰۰ (۱:۱:۱:۴) تشکیل شده است. شناسایی ساختار پلی ساکارید توسط تلفیقی از روش های شیمیایی و دستگاهی مانند متیلاسیون، هیدرولیز ناقص اسیدی، اکسیداسیون پریودات و تجزیه اسمیت، طیف مادون قرمز و طیف رزونانس مغناطیس هسته اتم های کربن و پروتون تک و دو بعدی صورت گرفت و نتایج حاصل نشان داد که واحدهای بتا-د-گلوکوپیرانوز با اتصالات ۶→۱، ۶و۴→۱ و ۶و۳→۱ اسکلت اصلی ساختار پلی ساکارید خالص را تشکیل می دهند و در محل کربن شماره ۳ بتا-د-گلوکوپیرانوز (۶و۳→۱) یک شاخه جانبی متشکل از آلفا-ال-آرابینوفورانوز (۳→۱) و بتا-د-زایلوپیرانوز (→۱) و در محل کربن شماره ۴ بتا-د-گلوکوپیرانوز (۶و۴→۱) شاخه جانبی دیگر از آلفا-ال-رامنوپیرانوز (→۱) قرار گرفته است. با استفاده از خاصیت مهارکنندگی رادیکال DPPH خاصیت ضد اکسندگی این پلی ساکارید مورد بررسی قرار گرفت و نشان داده شد که این خاصیت وابسته به غلظت است و در غلظت های مشابه نسبت به اسید آسکوربیک کمتر بود.