چکیده: به منظور شناخت تأثیر کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم ذرت دانه ای (370،447،499) آزمایشی مزرعه ای بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار طی سال 1386 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا گردید. کرتهای اصلی شامل سه رقم ذرت دانه ای دبل کراس 370، سینگل کراس 447 و سینگل کراس 499بودند. و کرتهای فرعی شش سطح تقسیط کود نیتروژن شامل: 1) 98 کیلوگرم در هکتار اوره در زمان کاشت و 294 کیلوگرم در هنگام گل‌دهی 2) 196 کیلوگرم در هکتار اوره در زمان کاشت و 196 کیلوگرم در هنگام گل‌دهی 3) 294 کیلوگرم در هکتار اوره در زمان کاشت و 98 کیلوگرم در هنگام گل‌دهی 4) 98 کیلوگرم در هکتار اوره در زمان کاشت و 147 کیلوگرم در هنگام سه هفته قبل از گل‌دهی و 147کیلوگرم در زمان سه هفته بعد از گل‌دهی 5) 196 کیلوگرم در هکتار اوره در زمان کاشت و 98 کیلوگرم در هنگام سه هفته قبل از گل دهی و 98 کیلوگرم در زمان سه هفته بعد از گل دهی 6) 294 کیلوگرم در هکتار اوره در زمان کاشت و 49 کیلوگرم در هنگام سه هفته قبل از گل‌دهی و 49 کیلوگرم در زمان سه هفته بعد از گل‌دهی بودند. در میان سه رقم مورد مطالعه، رقم سینگل کراس 499 با 575/8 تن در هکتار بیشترین عملکرد دانه را نسبت به دو رقم دیگر داشت. همچنین بین این سه رقم در صفات وزن دانه در بوته، تعداد بلال در بوته، تعداد دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن بلال در بوته، وزن چوب بلال، شاخص برداشت و ارتفاع بوته تفاوت معنی داری مشاهده شد. تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد و خصوصیات مرفولوژیک سه رقم ذرت تأثیر داشت. بطوریکه در تیمار کودی چهارم بیشترین مقدار عملکرد دانه در هکتار معادل 026/8 تن در هکتار دیده شد. همچنین تیمارهای تقسیط کود نیتروژن بر وزن دانه در بوته، تعداد بلال در بوته، وزن صد دانه، تعداد دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال، وزن بلال در بوته، وزن چوب بلال، وزن پوست بلال، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته و قطر ساقه معنی دار بود. در مورد اثر متقابل رقم × تقسیط کود نیتروژن بیشترین عملکرد دانه در هکتار در تیمار رقم سینگل کراس 499همراه استفاده از 98 کیلوگرم در هکتار اوره در زمان کاشت و 294 کیلوگرم در هنگام گل‌دهی دیده شد. البته میان تیمارهای کودی شماره 1و 4و 6 همراه با رقم 499 از نظر آماری تفاوت معنی داری مشاهده نشد. اثر متقابل رقم × تقسیط کود نیتروژن بر وزن دانه در بوته، تعداد بلال در بوته، تعداد دانه در بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن بلال در بوته، وزن چوب بلال، وزن پوست بلال و شاخص برداشت معنی دار بود. بین شاخصهای رشد نظیر TDM,CGR, RGR, LAI, NAR در ارقام مختلف و تیمارهای تقسیط کود نیتروژن اختلاف مشاهده گردید که این اختلافات در مرحله گلدهی مشهود بود. در انتها با استفاده از رقم سینگل کراس 499 با مدیریت کودی (98 کیلو گرم در هکتار کود نیتروژن در زمان کاشت و 294 کیلوگرم در هنگام گل‌دهی) در منطقه شاهرود بیشترین عملکرد دانه در هکتار حاصل شد.