چکیده: از گذشته تا کنون فعالیت های صنعتی و کشاورزی بشر سبب افزایش انتشار گاز های گلخانه ای، گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی در مناطق مختلف جهان شده است. بیشترین و مهمترین آن دی اکسید کربن می باشد. ترسیب کربن به حفظ و ذخیره مداوم کربن به درون خاک گفته می شود. تحقیقات نشان داده است که ترسیب کربن و کنترل نیتروژن در خاک از موثرترین راه های کاهش انتشار گاز های گلخانه ای به جو می باشد. در این پژوهش فاکتور های ریزموجودات همزیست در چهار سطح (عدم تلقیح، برادی رایزوبیوم، مایکوریزا، برادی رایزوبیوم + مایکوریزا) و نهاده خارجی کود در سه سطح ( عدم کاربرد، کود شیمیایی نیتروژن، کود دامی) به منظور بررسی تاثیر ریزموجودات همزیست و نهاده خارجی کود بر ترسیب کربن اعمال گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود در سال 1393 با کاشت گیاه سویا صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد اثرات اصلی ریزموجودات همزیست (کود بیولوژیک) و نهاده خارجی کود به تنهایی بر وزن خشک ساقه و برگ، توزیع کربن ترسیب شده در برگ و ساقه، سطح برگ، میزان کلروفیل برگ، کربن آلی خاک، نیتروژن کل خاک، تنفس خاک و نیترات خاک معنی دار شد. در حالیکه اثرات متقابل ریزموجودات همزیست و کود های مصرفی بر هیچکدام از صفات یاد شده معنی دار نشد. از نتایج بدست آمده در این پژوهش می توان بیان کرد که کاربرد کود های دامی و بیولوژیک نقش موثری بر ترسیب کربن خاک و مقدار کربن در گیاه سویا داشته و می توانند از انتشار گاز های گلخانه ای به جو تا حدی جلوگیری نمایند.