چکیده: معدنکاری و فعالیت‌های وابسته به آن از مهم‌ترین منابع ورود فلزات به محیط خاک هستند. مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت و آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های اطراف معدن سرب دونا و سد باطله آن صورت گرفته است. به این منظور تعداد 12 نمونه خاک از اطراف معدن و سد‌های باطله اطراف معدن برداشت شد و پارامتر‌های فیزیکوشیمیایی خاک و به همراه غلظت فلزات سنگین (سرب، روی، کادمیم،کروم، نیکل و مس) با استفاده از روش‌های استاندارد اندازه‌گیری گردید. همچنین بر روی برخی از نمونه‌های خاک آنالیز استخراج ترتیبی چهار مرحله‌ای‌ صورت گرفت. نتایج نشان داد که میانگین مقادیر pH و ماده آلی به ترتیب 7/60 و 2/11 است که توزیع غیریکنواختی را در خاک‌های منطقه نشان می‌دهند. بر اساس داده‌های ژئوشیمیایی غلظت بیشتر فلزات بویژه سرب (میانگین 8170 میلی‌گرم بر کیلوگرم) ، روی (میانگین 1217 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و کادمیم (9 میانگین میلی‌گرم بر کیلوگرم) در خاک‌های مجاور پیت اصلی معدن و همچنین سد باطله معدن افزایش بسیار شدیدی را نسبت به خاک‌های جهانی و نمونه خاک شاهد نشان می‌دهند. این مسئله با محاسبه ضرایب زمین‌انباشت و فاکتور آلودگی مورد تائید قرار می‌گیرد. بر اساس نتایج آنالیز استخراج ترتیبی بیش از 50 درصد غلظت کل دو فلز سرب و روی در فاز دوم و بیش از 60 درصد دو فلز نیکل ،کروم و مس با فاز باقی‌مانده (فاز چهارم) همراه است. بر این اساس دو فلز روی و تا حدی مس بیشترین ضریب تحرک‌پذیری را در بین فلزات دارا هستند. ضرایب همبستگی محاسبه شده بیانگر همبستگی مثبت بین فلزات و همین‌طور بین فلزات و برخی پارامتر‌های فیزیکوشیمیایی خاک مانند درصد ماده آلی است که مبین منشأ مشترک (فعالیت‌های معدنکاری) و تأثیر پارامترهای خاک بر تغییرپذیری این فلزات در خاک‌های منطقه است.