چکیده: معدن آهنگران یکی از مهم ترین معادن سرب و روی ایران است که در فاصله 95 کیلومتری جنوب شرقی استان همدان واقع شده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی غلظت عناصر بالقوه سمّی در باطله های فرآوری معدن آهنگران می باشد. به این منظور، تعداد 14 نمونه از محدوده ی مورد مطالعه برداشت شد. ویژگی های فیزیکوشیمیایی نمونه ها شامل pH، مقدار کربنات کلسیم، بافت و CEC، با استفاده از روش های استاندارد اندازه گیری شد. غلظت عناصر بالقوه سمّی با استفاده از دستگاه ICP --OES تعیین گردید. کانی شناسی نمونه ها با استفاده از دستگاه XRD مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، غلظت عناصر بالقوه سمّی سرب، روی، کادمیم، مس، نقره و آرسنیک در نمونه ها به ترتیب در محدوده ی بین 12202-5530، 28612-300، 515-1.1، 229-56، 14.5-40.5، ‏‏12.4-8.2 میلی گرم بر کیلوگرم قرار دارد. میانگین غلظت عناصر بالقوه سمّی مورد مطالعه، بالاتر از مقدار آن ها در ترکیب میانگین پوسته ای است. محاسبه ی ضریب زمین انباشت (Igeo)، ضریب غنی شدگی (EF)، ضریب آلودگی (CF)، درجه آلودگی اصلاح شده (MCd)، ضریب بار آلودگی (PLI)، شاخص آلودگی تجدید نظر شده (PI)، شاخص آلودگی یکپارچه نمرو (NIPI)، ضریب خطر (HQ) و همچنین شاخص خطرپذیری کل (HI) برای عناصر بالقوه سمّی نشان دهنده-ی آلودگی شدید نمونه های مورد مطالعه به عناصر بالقوه سمّی است. تحلیل آماری داده ها بین عناصر بالقوه سمّی مؤید همبستگی بالای آهن، گوگرد، آنتیموان، مولیبدن، روی، نقره، مس و آرسنیک نشانگر حضور عناصر بالقوه سمّی در کانی های سولفیدی است. این نتیجه گیری با نتایج آنالیز XRD تأیید می شود. با توجه به غلظت بالای عناصر بالقوه سمّی در باطله های فرآوری معدن آهنگران، پاکسازی این مواد به منظور کاهش اثرات منفی آن ها بر روی محیط زیست ضروری است.