چکیده: تولید باطله های فرآوری به دلیل افزایش جمعیت جهانی، افزایش تقاضا و مصرف مواد معدنی، کاهش عیار و کیفیت مواد معدنی و بهبود تکنولوژی فرآوری رو به افزایش است. معمول ترین روش انباشت مواد باطله، سد باطله است. شکست سد باطله تبعات شدیدی بر محیط زیست و هزینه پاک سازی آن خواهد داشت. در این مطالعه با به کار گیری روش تحلیل ریسک، احتمال شکست سد و تبعات آن پیش بینی شده است. به این منظور با مطالعه 306 سد باطله شکسته شده در بین سال های 1914 تا 2015، فاکتورها و عوامل مؤثر در شکست سدهای باطله شناسایی گردید. این عوامل در چهار مکانیزم شکست، دسته بندی گردیند و سپس با استفاده از روش رأی گیری اولویتی وزن دهی شدند. مکانیزم های شکست و وزن آنها به ترتیب: شکست شیب 48.9 %، شکست لبریز 23.7 %، شکست رگاب 2.04% و شکست فونداسیون 6.9 درصد است. از آنجایی که ویژگی های مواد باطله در پایداری شیب مؤثر است، ویژگی های مهمی نظیر نرخ تحکیم، فشار آب منفذی و تنش برشی مواد باطله معدن مس سونگون مطالعه شد که نتایج آن در مقایسه با نتایج سایر معادن مس پورفیری، محدوده تغییرات یکسانی را نشان داد. یک مدل جدید تحلیل ریسک با استفاده از مفهوم درجه ریسک و نیز با استفاده از احتمال و وزن مکانیزم های شکست سد باطله ارائه گردید. احتمال شکست با استفاده از تئوری قابلیت اطمینان ساختاری، روش شبیه سازی مونت کارلو و توسط پارامترهای فاکتور ایمنی محاسبه شد. فاکتور ایمنی شکست شیب با در نظر گرفتن بیشینه مقاومت برشی مواد باطله اصلاح گردید. برای محاسبه تبعات شکست روش اصلاح شده فولچی ارائه گردید. سپس روش های ارائه شده، برای تحلیل ریسک شکست سد باطله معدن مس سونگون به کار گرفته شد که در آن احتمال شکست شیب 67.3%، شکست لبریز 64%، شکست رگاب در فونداسیون صفر درصد محاسبه شد. به این ترتیب احتمال شکست سد به دلیل عدم پایداری شیب یا شکست ساختاری در محدوده خطر است. همچنین در صورت وقوع بارش شدید پیش بینی نشده، احتمال شکست لبریز وجود دارد. تبعات شکست سد نیز به ترتیب زیر ارزیابی شد: تبعات اقتصادی 100% تبعات زیست محیطی 80% و تبعات اجتماعی 65 %. در صورت شکست سد باطله معدن مس سونگون، خسارات شدیدی وارد خواهد شد.