چکیده: چکیده کار اول در این پایان نامه روش های اسپکتروفتومتری جدید، ساده و دقیق برای تعیین همزمان رنگ های متیل ویولت و تولوئیدین بلو ارائه شده است. روش پیشنهادی، شامل روش توسعه یافته ی تفاضل طیف نسبی (EXRSM) و روش اندازه‏گیری همزمان با کم کردن مقدار ثابت از طیف نسبی (SRSM) بود که با روش میانگین گیری مرکزی (MCM) مقایسه شد. همه فاکتورهای موثر بر حساسیت روش‌ها مورد بررسی و بهینه‌سازی قرار گرفتند. دامنه خطی متیل ویولت و تولوئیدین بلو در روش های جدید اسپکتروفتومتری EXRSM و SRSM به ترتیب 10/00-1/00 و 15/00-1/00 میکروگرم بر میلی لیتر و برای روش MCM به ترتیب 10/00-1/00 و 15/00-3/00 میکروگرم بر میلی لیتر می باشد. در روش‌های EXRSM، SRSM و MCM حد تشخیص برای متیل ویولت به‌ترتیب 0/0100، 0/0240و 0/0560 میکروگرم بر میلی لیتر و برای تولوئیدین بلو به‌ترتیب 0/0320، 0/0300 و 0/0281 میکروگرم بر میلی لیتر به‌دست آمد. همچنین اثر مزاحمت گونه‌های مختلف بر گزینش‌پذیری روش‌ها بررسی شد. روش‌های پیشنهادی برای اندازه‌گیری همزمان متیل ویولت و تولوئیدین بلو در نمونه های آب شهر شاهرود (ایران) به طور رضایت بخش بکار گرفته شد. نتایج بدست آمده نشان داد که روش های پیشنهادی دارای دقت و صحت خوبی برای اندازه گیری همزمان این رنگ ها در نمونه حقیقی می باشند. چکیده کار دوم در این پایان نامه روش های اسپکتروفتومتری جدید، ساده و دقیق برای تعیین همزمان داروهای ونلافاکسین و سیتالوپرام ارائه شده است روش پیشنهادی، شامل روش توسعه یافته ی تفاضل طیف نسبی (EXRSM) و روش اندازه‏گیری همزمان با کم کردن مقدار ثابت از طیف نسبی (SRSM) بود که با روش میانگین گیری مرکزی (MCM) مقایسه شد. دامنه خطی ونلافاکسین و سیتالوپرام در روش های جدید اسپکتروفتومتری (EXRSM و SRSM) به ترتیب 20/00-1/60 و 16/00-1/00 میکروگرم بر میلی لیتر و برای روش MCM به ترتیب 20/00-2/00 و 16/00-3/00 می باشد. حد تشخیص در روش‌های EXRSM، SRSM و MCM برای ونلافاکسین به‌ترتیب 0/171، 0/1399 و 0/0437 میکروگرم بر میلی لیتر و برای سیتالوپرام به‌ترتیب 0/0101، 0/0101و 0/4028 میکروگرم بر میلی لیتر به‌دست آمد. اثر مزاحمت مواد مختلف بر حساسیت روش ها مورد بررسی قرار گرفت. روش‌های پیشنهادی برای اندازه‌گیری همزمان ونلافاکسین و سیتالوپرام در نمونه های قرص آن ها به طوررضایت بخش بهکار برده شد.