چکیده: چکیده بیولیچینگ روشی برای استحصال مس از کانسنگ های سولفیدی است که در آن بازیابی فلز توسط باکتری‌ها انجام می‌شود. در حال حاضر تعدادی از مواد کاتالیستی جهت بهبود بخشیدن سرعت انجام واکنش برای بازیابی فلزات سولفیدی استفاد می‌شوند. یون نقره از بین کاتالیست‌ها بالاترین راندمان را در تسریع واکنش‌ دارد. با این وجود، به دلیل بالا بودن قیمت نقره نسبت به مس، برای اینکه بتوان در بیولیچینگ از آن به عنوان کاتالیزگر استفاده کرد، باید مطالعات اقتصادی کافی انجام شوند. در این پژوهش، به منظور بازیابی مس از کانی‌های سولفیدی، آزمایش های بیولیچینگ با استفاده از باکتری های ترموفیل معتدل و کاتالیزور نقره انجام گرفتند. آزمایش های بیولیچینگ ظروف لرزان طی دو مرحله با استفاده از دو نوع نمونه انجام شدند: نمونه کنسانتره سولفیدی و نمونه خاک کم عیار سولفیدی. تست های مرحله اول بدون طراحی آزمایش ها برای نمونه های کنسانتره سولفیدی و خاک کم عیار هر دو انجام شدند. در نمونه کنسانتره سولفیدی، با مصرف ppm 30 سولفات نقره (Ag2SO4)، بیشترین بازیابی 46/50 درصد به دست آمد. در نمونه خاک کم عیار سولفیدی نیز زمانیکه میزان مصرف سولفات نقره برابر ppm 5 بود، بازیابی برابر 70/91 درصد بدست آمد اما تست های مرحله دوم با طراحی آزمایش ها با استفاده از نرم افزار DX11 فقط برای نمونه کنسانتره سولفیدی انجام شدند و به دلیل هزینه های بالای یون نقره برای نمونه خاک کم عیار، طراحی آزمایش ها انجام نگرفت. آزمایش های سری دوم با بررسی دو پارامتر میزان مصرف یون نقره و اندازه ذرات با طرح فاکتوریل کامل صورت گرفتند. نتایج نشان دادند که با مصرفppm 750 سولفات نقره و اندازه ذرات 44 میکرون، حداکثر بازیابی 60/72 درصد است. همچنین، به منظور گسترش شرایط آزمایش، ابتدا یک تست بیولیچینگ برای نمونه 75 میکرونی کنسانتره سولفیدی در یک راکتور شیشه ای یک لیتری انجام شد. بازیابی مس در این تست 05/38 درصد به دست آمد. سپس دو آزمایش بیولیچینگ ستونی برای نمونه خاک کم عیار سولفیدی در ستون های یک متری با دو غلظت متفاوت از یون نقره (صفر و ppm 5) انجام شدند. برای نمونه شاهد (بدون یون نقره)، بازیابی 58/39 درصد و برای غلظت ppm 5، بازیابی 82/52 درصد به دست آمد. از سوی دیگر، به منظور بازیافت نقره، پسماند بیولیچینگ نمونه کنسانتره سولفیدی توسط تیواوره تحت عملیات لیچینگ قرار گرفت که میزان بازیابی نقره 5/52 درصد بدست آمد. نتایج تحلیل های اقتصادی نشان دادند که استفاده از سولفات نقره برای نمونه کنسانتره سولفیدی و نمونه خاک کم عیار سولفیدی از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.