چکیده: دمپرهای مگنتوریولوژیک ابزاری برای کنترل نیمه فعال هستند که به خاطر پاسخگویی سریع، مصرف کم انرژی و قابلیت اطمینان بالا به طور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته اند. سیستم های تعلیق خودرو و سیستم های کنترل ارتعاش سازه ای از جمله موارد پرکاربرد در استفاده از این گونه دمپر ها میباشد. چالش اصلی پیش رو درگسترش کاربرد این نوع دمپرها، ارائه مدلی است که بتواند رفتار هیسترزیس غیر خطی و پیچیده آن را به خوبی شبیه سازی کند. تا کنون مدلهای متفاوتی برای شبیه سازی پدیده هیسترزیس دمپر مگنتوریولوژیک ارائه شده است، با این وجود در بسیاری از این مدلها تفاوتهایی بین نتایج آزمایشگاهی و شبیه سازی ها وجود دارد، به عبارت دیگر مدلهای ارائه شده نمیتوانند با دقت لازم و در محدوده وسیع کاری فرآیند مدل سازی را انجام دهند.آنچه در ادامه ارائه میشود در ابتدا توضیحی است در مورد سیال مگنتوریولوژیک و سپس بررسی مدلهای ارائه شده برای دمپر مگنتوریولوژیک، در ادامه به ارائه مدلهای جدیدی برای شبیه سازی رفتار دمپر خواهیم پرداخت که بتوانند کارایی بیشتری را در مقایسه با مدلهای موجود از خود ارائه دهند،این مدلها شامل یک مدل با تابع پایه سیگموئیدی، یک مدل با تابع پایه خطی و یک مدل شبکه عصبی است. مدلهای ارائه شده، فرکانس، جریان و دامنه تحریک را به عنوان متغیر ورودی در نظر گرفته و بنابراین میتوانند در شرایط تحریک متفاوت نیروی هیسترزیس دمپر را به خوبی پیش بینی کنند. همچنین این مدلها انعطاف پذیری لازم را برای شبیه سازی رفتار دمپرهای متفاوت را دارا هستند و پروسه تکمیل مدل فاقد پیچیدگیهای خاصی است که معمولا در مدلهای دیگر دیده میشود. در انتها یک مدل کامل خودرو ارائه میشود و به کمک آن به بررسی اثر دمپر مگنتوریولوژیک در بهبود کنترل ارتعاش سیستم تعلیق خودرو خواهیم پرداخت.