پایان نامه > کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شاهرود > مهندسی عمران > مقطع دکتری > سال 1403
پدیدآورندگان:
حسین رویگر [پدیدآور اصلی]، صمد امامقلی زاده[استاد راهنما]، سعید قره چلو[استاد راهنما]، Saeed Golian گلیان[استاد مشاور]
چکیده:
تغییرات آبدهی رودخانه ها با عوامل متعددی ازجمله عوامل طبیعی و انسانی میتواند در ارتباط باشد. ازاینرو در این تحقیق اثرات تغییر کاربری اراضی، انسانی (منابع برداشت آب) و عوامل اقلیمی بر میانگین جریان ماهانه در رودخانه حوضه تالار در استان مازندران، واقع در شمال ایران پرداخته شد. تغییرات کاربری اراضی و تغییرات اقلیمی منجر به تغییراتی در سری زمانی جریان میشود. ازاینرو از روش DBEST برای تشخیص نقطه شکست سری زمانی جریان استفاده شد. برای شبیهسازی حوضه آبریز از مدل SWAT در دو ایستگاه کیاکلا و شیرگاه طی سالهای 2001 تا 2020 استفاده شد. مجموعه دادههای ورودی مدل شامل نقشه رقومی ارتفاع (DEM)، شبکه جریان (در صورت دسترس بودن)، نقشههای کاربری اراضی، نقشه بافت خاک، دادههای آب و هواشناسی، مقادیر برداشت آب نقطهای و دادههای جریان رودخانه بودند. همچنین برای استخراج نقشههای کاربری اراضی از روش تلفیق ماهوارههای لندست 5 و 8 و مادیس برای سالهای 2001 و 2019 استفاده شد. در ایستگاه کیاکلا، کارایی مدل مقادیر نش ساتکلیف (NSE) در دوره واسنجی و اعتبارسنجی به ترتیب 8/0 و 76/0 و در ایستگاه شیرگاه همین مقادیر برابر با 84/0 و 75/0 بود. با توجه به نتایج قابلقبول مدل SWAT، در مرحله بعد سهم هر یک از عوامل اقلیمی، تغییرات کاربری اراضی و منابع برداشت آب بر میزان آبدهی حوضه آبریز محاسبه شد. نتایج نشان داد اثر ترکیبی تغییر کاربری و منابع برداشت آب نقطهای بهعنوان فعالیت های انسانی بیش از 60 درصد بر میانگین جریان ماهانه جریان رودخانه تالار تاثیر دارد. همچنین در این مطالعه اثر تغییر کاربری اراضی (با استفاده از تصاویر ماهواره لندست و مدل CA-Markov) و تغییر اقلیم (خروجیهای دما و بارش چند مدل گزارش ششم تغییر اقلیم و ریزمقیاس نمایی آنها با روشهای Delta و Qm) بر میزان آبدهی رودخانه تالار با استفاده از مدل SWAT در سالهای آینده تا سال 2050 موردمطالعه قرار گرفت. در این تحقیق از داده های شش مدل GCM و دو سناریوی SSP2-4.5 و SSP5-8.9 جهت ورود به مدل استفاده شد. پس از ریز مقیاس نمایی داده های بارش، دمای مینیمم و دمای ماکزیمم ایستگاه های باران سنجی و کلیماتولوژی و صحت سنجی توسط داده های تاریخی، روش Delta برای ریزمقیاس نمایی بارش و روش Qm برای ریزمقیاس نمایی دمای حداقل و حداکثر مقادیر ارزیابی بهتری را نشان دادند. برای مثال مقادیر RMSE، NRMSE و MAE برای بارش ایستگاه پل سفید به ترتیب 185/2، 0402/0 و 716/1 با استفاده از روش Delta بود. پس از این مرحله نقشه های کاربری اراضی 2035 و 2050 با استفاده از مدل CA-Markov پیش بینی شد. دادههای بارش و دما حاصل از سناریوهای تغییر اقلیم و داده های کاربری اراضی برای پیشبینی میانگین جریان ماهانه طی سالهای 2020-2035 و 2020-2050 به مدل SWAT وارد شد. نتایج پیشبینیشده سالهای 2035 و 2050 نشاندهنده کاهش حجم رواناب، تالابها و زمینهای شهری است.
کلید واژه ها (نمایه ها):
#حوضه آبریز تالار #ریزمقیاس نمایی سناریو #گزارش ششم تغییر اقلیم مدل SWAT #کاربری اراضی #روش DBEST
محل نگهداری: کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شاهرود
یادداشت: حقوق مادی و معنوی متعلق به دانشگاه صنعتی شاهرود می باشد.
تعداد بازدید کننده: