چکیده: مطالعه حاضر به بررسی اثر تغییر کاربری غیرمجاز اراضی کشاورزی بر متغیرهای کلان اقتصادی به ویژه تولید و نرخ مشارکت اقتصادی در استان های ایران پرداخته است. نتایج تجربی تحقیق با استفاده از روش Panel VAR به دست آمده و داده های مورد نیاز از داده های موجود در مرکز آمار ایران و آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی برای ۳۱ استان ایران طی سال های ۱۳۹۴-۱۳۹۰ گردآوری شده است. در مدل اول تولید به عنوان متغیر وابسته، تغییر کاربری اراضی کشاورزی، سرمایه و نیروی کار به عنوان متغیر مستقل استفاده شده است و در مدل دوم نرخ مشارکت اقتصادی به عنوان متغیر وابسته، تولید، سرمایه و جمعیت به عنوان متغیر مستقل استفاده شده است. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان می دهد، افزایش تغییر کاربری غیرمجاز اراضی کشاورزی، باعث کاهش تولید، افزایش نرخ مشارکت اقتصادی و اشتغال می شود. اگر کاربری زمین ها به صورت بهینه تغییر یابند منجر به اشتغال، افزایش تولید و ثمرات مثبت دیگر خواهند شد و رشد و توسعه اقتصادی به ارمغان می آورند. بنابراین پیشنهاد می شود قانون منع تغییر کاربری اراضی کشاورزی همراه با تبصره هایی از جمله صدور جواز برای زمین هایی که می توانند کاربری مناسب تر داشته باشند در نظر گرفته شود. همچنین دولت می تواند با اتخاذ سیاست های تشویقی و حمایتی تمایل کشاورزان را به تداوم فعالیت های بخش کشاورزی افزایش دهد.