چکیده: در راه‌های دوخطه، به‌منظور پیشگیری از تصادفات جلو ‌به‌ عقب، به بررسی اثر رفتار سبقت گیری راننده در دسته صف برشاخص زمان تا تصادف و کاهش احتمال برخورد که یکی از موضوعات مهم ایمنی راه ها پرداخته شده است. بنابراین پژوهش حاضر در ابتدا به بررسی ویژگی های رفتار سبقتی رانندگان در راه‌های دوخطه می پردازد و سپس به‌منظور اثرگذاری این پارامترها بر احتمال برخورد، به ارائه مدل دینامیکی احتمالاتی ریسک مبتنی بر معادله دیفرانسیلی با مرتبه بالا و سپس حل عددی با استفاده از روش عددی اویلر پرداخته می شود. سپس اثرسنجی متغیرها بر شاخص زمان تا تصادف با شبکه عصبی پرسپترون شرح داده می شود. بنابراین، نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که شاخص ایمنی زمان تا تصادف تحت تأثیر رفتارهای سبقتی رانندگان و دسته صف 4/2 ثانیه است. همچنین مدل دینامیکی احتمالاتی ریسک و حل آن با روش عددی اویلر برای بررسی اثرگذاری ویژگی های رفتاری سبقتی و دسته صف رانندگان بر شاخص زمان تا تصادف نشان داد که متغیرهای سرعت، فاصله جانبی و زمان تصمیم گیری، باعث افزایش میزان ریسک زمان بحرانی شاخص زمان تا تصادف به ترتیب 95/0، 92/0 و 91/0 می شوند در حالی که متغیرهایی نظیر سرفاصله زمانی، زمان سبقت گیری در دو جهت راه و طول سبقت گیری تأثیر معکوس بر احتمال زمان بحرانی شاخص زمان تا تصادف دارند که با کاهش این نوع متغیرها، احتمال ریسک شاخص زمان تا تصادف به ترتیب با مقادیر 93/0 و 87/0 افزایش می یابد. نتایج اثرگذاری متغیرهای مؤثر بر ریسک شاخص زمان تا تصادف نشان داد که بیشترین اثر مربوط به عامل سرفاصله زمانی 70/1برابر و کمترین اثر مرتبط به فاصله جانبی با مقدار 70/0 برابر به بقیه متغیرهای اثرگذار بر میزان ریسک شاخص زمان تا تصادف بوده است