چکیده: روانگرایی در خاکها به پدیده ای گفته میشود که خاک اشباع در طی اعمال تنش شدید ناشی از زلزله یا دگرگونی های ناگهانی، سختی و مقاومت خود را بطور کامل از دست می دهدروانگرایی بیشتر در خاک‌های اشباع، شل و ماسه‌ای مشاهده شده است. چنانچه خاک اشباع با آب باشد، مثل خاکی که در زیر سطح دریا یا سطح آب زیرزمینی قرارد دارد، فضای میان دانه های جامد پر از آب بوده و با اعمال فشار شدید به خاک، این فشار به آب موجود در فضاهای خالی وارد خواهد شد و در طی تلاش آب برای برای خارج شدن از فضای حفره های خاک به علت آن که اعمال فشار سریع اعمال خواهد شد این تلاش بدون فایده خواهد بود لذا تنشی در آب بوجود خواهد آمد که از مقدار تنشی که باعث اتصال دانه های خاک به یکدیگر شده بسیار بیشتر خواهد بود که این تنش بسیار زیاد باعث از بین رفتن ساختار و مقاومت خاک شده و باعث میشود خاک مانند یک سیال عمل کند. در این پژوهش از نرم‌افزار opensees برای مدل‌‌سازی به‌منظور ارزیابی دقیق‌‌تر اندرکنش خاک استفاده شد و هدف این پژوهش بررسی تأثیر عمق روانگرایی و ضخامت لایه روانگرا در یک عمق مشخص بر روی نشست سطح زمین، اضافه فشار آب حفره‌‌ای و شتاب‌نگاشت در سطح زمین بود. در این پژوهش ابعاد پروفیل خاک 50 متر در 150 متر بوده و آنالیز به‌صورت 2 بعدی و بدون سربار بوده است. ضخامت لایه روانگرا 3 متر در نظر گرفته شد و از عمق به سمت سطح زمین جابجا گردید تا اثر عمق لایه روانگرا بررسی شود. برای یک عمق ثابت نیز، ضخامت لایه روانگرا 1، 3 و 5 متر تغییر کرد تا اثر ضخامت لایه در خروجی‌ها دیده شود. طبق نتایج مشاهده شد که هر چه لایه روانگرا از سطح زمین دورتر شود میزان اضافه فشار آب حفره‌‌ای افزایش می‌یابد و مقدار نشست افزایش می‌‌یابد ولی بعد از یک عمق معین مقدار نشست دیگر تغییر خاصی نمی‌‌کند و مقدار ru افزایش می‌‌یابد و مقدار ماکزیمم شتاب‌‌نگاشت در سطح زمین کمتر می‌‌شود. بر اساس نتایج قسمت بررسی ضخامت لایه روانگرا مشخص شد که با افزایش ضخامت لایه روانگرا در یک عمق مشخص، به‌واسطه افزایش تنش مؤثر، میزان اضافه فشار آب حفره‌‌ای افزایش می‌یابد. وقتی که ضخامت لایه روانگرا 1 متر بود مقدار نشست بیشترین میزان خود را داشت با افزایش ضخامت لایه روانگرا مقدار ماکزیمم شتاب‌‌نگاشت سطح زمین کمتر می‌‌شود. ضخامت یک متری لایه روانگرا در عمق 3 متری باعث ایجاد نسبت اضافه فشار آب حفره‌‌ای بیشتری نسبت به ضخامت 3 و 5 متری لایه روانگرا می‌‌شود.