چکیده: این پژوهش با هدف بررسی میدانی و عددی، سازو کار و عملکرد دهانه خلیج گرگان و سواحل میانکاله و ارائه راهکاری برای شرایطی که دهانه خلیج بسته شود، پرداخته است. زبانه ماسه ی میانکاله و دهانه خلیج گرگان تحت عوامل هیدرودینامیکی همواره در حال تغییر می باشد. عوامل مختلفی نظیر باد، موج، جریان، طوفان، شیب منطقه و نوسانات تراز آب دریا در این تغییر شکل موثرند که هرکدام یا تقابل هرکدام شواهدی فیزیکی در ساحل برجای می گذارند. این پژوهش با استفاده از مطالعات میدانی به همراه مدل سازی با نرم افزار مایک 21 ( ماژول های HYDRODYNAMIC, HD و SPECTRAL WAVE, SW و SEDIMENT TRANSPORT , ST) استفاده شده است. بر اساس نتایج پایان نامه سواحل میانکاله از نوع پراکنشی هستند و انرژی موج و سرعت جریانات ساحلی از غرب (بندر امیر آباد) به شرق ( دهانه خلیج گرگان ) کاهش داشته، بیشتر ذرات دارای 0.106 میلی متر هستد و قسمت غربی سواحل میانکاله خواص فرسایشی و قسمت شرقی میانکاله خواص رسوبگذاری را دارند. از غرب به شرق منطقه مطالعاتی نتایج افزایش شدت حساسیت ساحل به نوسانات تراز آب دریا را نشان می دهد. بیشترین ارتفاع مد حاصل از طوفان در ساحل شرقی بوده و به اندازه 40 سانتی متر بوده است که می تواند سطح آب درون خلیج را 15 تا 25 سانتی متر بالا بیاورد. حجم رسوب دپو شده در دهانه حاصل از نوسانات تراز آب دریا شکل گرفته ( مطالعات میدانی) و دهانه آشوراده تحت اثر انرژی پایین امواج دریای قرار دارد. میانگین جهت های جریان در یک سال در بیرون خلیج از غرب به شرق بوده و درون خلیج به صورت پادساعتگرد عمل می کند. اندازه نرخ انتقال رسوب به دهانه خلیج گرگان 0.001 متر مکعب در ثانیه بر هر متر بوده و تغییرات تراز بستر در دهانه کمتر از 1 سانتی متر در روز است در صورتی که نرخ انتقال رسوب در زبانه میانکاله کمتر از 0.00002 می باشد. ودهانه خلیج گرگان تحت سناریوی، عملکرد پسروی با عمل طوفان و دوم عملکرد پیشروی سطح تراز آب با پسروی سطح تراز آب بسته می شود. با توجه به مطالعات و پژوهش در منطقه ارائه راهکار های از قبیل احداث سازه محافظتی و لایروبی در کانال برای متصل نگاه داشتن آب خلیج به دریا ناکارآمد توصیه شده و بهترین راهکار برای حفظ خلیج احداث یک کانال مصنوعی در قسمت غربی ساحل میانکاله جانمایی و پیشنهاد شده است.