چکیده: مسأله آلودگی نفتی در منابع آبی یکی از بزرگ ترین معضلات زیست محیطی به شمار می رود. تحقیق حاضر با هدف حذف بخش محلول گازوئیل در آب توسط میکرو-نانوحباب هوا و نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی انجام گردید. در فرآیند کاهش COD بخش محلول گازوئیل توسط میکرو-نانو حباب هوا تأثیر پارامترهای pH و غلظت اولیه آلاینده و در فرآیند جذب توسط نانوذره آهن صفر ظرفیتی تأثیر پارامترهای pH، زمان تماس، دوز جاذب و غلظت اولیه آلاینده بررسی گردید. حداکثر درصد حذف COD بخش محلول گازوئیل توسط میکرو-نانوحباب هوا در شرایط 7pH=، زمان تماس 5 دقیقه و COD اولیه ppm500 معادل %91 بدست آمد. در فرآیند جذب بخش محلول گازوئیل توسط جاذب نانو ذره آهن صفر ظرفیتی در شرایط COD اولیه معادل ppm100، 3pH=، زمان تماس 60 دقیقه و دوز جاذب g/L1/0 درصد حذف COD بخش محلول گازوئیل معادل %95 بدست آمد. هم چنین نتایج بدست آمده از بررسی تأثیر میکرو-نانوحباب هوا و جاذب نانو ذره آهن صفر ظرفیتی بر پارامتر TDS فاضلاب آلوده به گازوئیل نشان می دهد که میکرو-نانوحباب هوا تأثیر قابل ملاحظه ای بر TDS نمونه ها ندارد و نانو ذره آهن صفر ظرفیتی توانایی کاهش TDS را به میزان mg/L113 در شرایط COD اولیه معادل ppm1500، 3pH=، زمان تماس120 دقیقه و دوز جاذب g/L1/0 داشته است. فرآیند جذب انجام شده توسط جاذب نانو ذره آهن صفر ظرفیتی بیشترین هماهنگی را با ایزوترم لانگمویر و فروندلیچ داشته و از مدل سینتیکی شبه مرتبه دوم پیروی می کند. مکانسیم فرآیند کاهش COD بخش محلول گازوئیل در محیط آبی توسط میکرو-نانوحباب هوا و نانو ذره آهن صفر ظرفیتی با استفاده از روش SEM، XRD، DLS، اندازه گیری پتانسیل زتا و تحرک پذیری مورد بررسی قرار گرفت.