چکیده: بهینه سازی سازه ها با در نظر گرفتن شرایط و محدودیت های موجود یا همان توابع قید همواره یکی از اهداف مهندسان و طراحان بوده است. تاکنون تحقیقات زیادی بر روی بهینه سازی انجام شده و روش های مختلفی برای حل پیشنهاد شده است. به طور کلی روشهای بهینه سازی را میتوان به سه دسته روشهای ریاضی، معیار بهینگی و فرااکتشافی تقسیم بندی نمود. در این تحقیق از روش مجانب های متحرک که از جمله روشهای ریاضی به شمار میرود به منظور بهینه سازی شکل سازه های دو و سه بعدی الاستیک استفاده شده است. لازمه استفاده از روش مجانب های متحرک داشتن مشتقات توابع هدف و قیدها نسبت به متغیرهای طراحی است که اصطلاحا تحلیل حساسیت نام دارد. به این منظور میتوان از روشهای تحلیلی، نیمه تحلیلی و روشهای عددی تفاضل محدود استفاده نمود. با توجه به هزینه بر بودن روشهای نیمه تحلیلی و عددی نسبت به روش تحلیلی از این روش در تحقیق حاضر استفاده شده است. همچنین روش آیزوژئومتریک به منظور تحلیل سازه ها بکار گرفته شده است. در این روش توابع مجهول (تغییرشکلها) با استفاده از توابع پایه اسپلاین که در تولید هندسه مسئله نیز بکار می-روند تقریب زده میشوند. بنابراین برای تغییر هندسه در بهینه سازی شکل کافیست مختصات نقاط کنترلی هندسه را تغییر داده و مجددا مسئله را تحلیل نمود. از اینرو استفاده از این روش مشکل تولید شبکه اجزای محدود در هر مرحله از بهینه سازی شکل را مرتفع نموده و هزینه محاسبات را تا حد زیادی کاهش میدهد. در این تحقیق وزن سازه به عنوان تابع هدف و محدودیت تنشها به عنوان قید مسئله بهینه-سازی در نظر گرفته شده اند. برای نشان دادن کارایی روش مجانبهای متحرک در مسائل بهینه یابی شکل و صحت معادلات تحلیل حساسیت استخراج شده، چندین مثال دو و سه بعدی با استفاده از برنامه کامپیوتری تهیه شده در این پایان نامه، ارائه شده است.