چکیده: این تحقیق به منظور بررسی کارایی مصرف نور و ضریب خاموشی نور در گیاه لوبیا چشم بلبلی(رقم بسطامی) در 4 تاریخ کاشت 20 خرداد، 6 تیر، 23 تیر و 9 مرداد و فاصله کاشت روی ردیف 7، 10، 13و 16سانتی متر طی سال زراعی 91-90 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود واقع در شهرستان بسطام اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در نظر گرفته شد. تاریخ های کشت و فواصل روی ردیف کاشت صرفا جهت ایجاد شرایط متنوع جذب تشعشع و کمی سازی کارآیی استفاده از تشعشع و ضریب خاموشی استفاده گردید. نتایج نشان داد که با افزایش تاخیر در تاریخ کاشت مقادیر درجه روزهای رشد به طور خطی کاهش پیدا نمود. به طوری که طولانی ترین دوره رشد و نمو برای شرایط تاریخ کاشت 20 خرداد به دست آمد. مقدار درجه روزهای رشد به دست آمده برای این تاریخ کاشت برابر با 1563 بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کلیه صفات به غیر از ضریب خاموشی در سطح احتمال 1 درصد تحت تاثیر معنی دار تاریخ های کاشت و فواصل کاشت قرار گرفتند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که بالاترین مقادیر صفات شاخص سطح برگ حداکثر، تولید ماده ‏خشک کل، کارایی مصرف نور، عملکرد دانه، تشعشع خورشید دریافت شده در زمان گل دهی و نسبت نور دریافت شده در زمان گل دهی در فاصله کاشت 7 سانتی متر و تاریخ کاشت 20 خرداد بدست آمد. ضریب خاموشی تحت تاثیر تراکم کاشت و تاریخ کاشت قرار نگرفت و مقدار میانگین آن 622/0 بود. دامنه نوسانات کارایی مصرف نور از 785/0 تا 844/0 مگاژول بر متر بر مربع بالغ گردید. یکی از عوامل مهم در کارایی مصرف نور، دما می باشد که در این بررسی میانگین دما در دوره رشد از 9/18 تا 5/22 درجه سانتی گراد در نوسان بود.