چکیده: آلودگی های محیط زیست، به ویژه در منابع آب و خاک حاصل از استفاده بی رویه ی از کود های شیمیایی، سبب به خطر انداختن سلامت جامعه انسانی شده اند. از راهکارهای مناسب برای بهبود کیفیت محصولات کشاورزی، خاک و حذف آلاینده ها، به کارگیری کودهای بیولوژیک و آلی در تولید محصولات می باشد. به منظور بررسی تاثیر کاربرد میکوریزا، ورمی کمپوست و اسید هیومیک بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata L.)، آزمایشی در سال زراعی 91-90 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود واقع در بسطام انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گردید. فاکتورهای آزمایش شامل، قارچ میکوریزا در دوسطح (تلقیح و عدم تلقیح)، ورمی کمپوست در سه سطح ( 0 ،3 و6 تن در هکتار) و اسید هیومیک در دو سطح (عدم مصرف و مصرف اسید هیومیک) بودند. تلقیح گیاه با قارچ میکوریزا موجب افزایش صفات وزن خشک ساقه، طول غلاف، تعداد ساقه های فرعی، کلونیزاسیون ریشه و میزان کلروفیل b برگ شد. کاربرد اسید هیومیک موجب افزایش درصد کلونیزاسیون ریشه و میزان کلروفیل b برگ شد. کاربرد ورمی کمپوست موجب افزایش وزن خشک ساقه، برگ و غلاف، طول غلاف، تعداد دانه در غلاف، کلروفیل b گردید. که در بیشتر موارد بین مصرف 3 تن و 6 تن در هکتار ورمی کمپوست تفاوتی از لحاظ آماری نبود. تلقیح توأم ورمی کمپوست و اسید هیومیک موجب افزایش وزن خشک برگ گردید. تلقیح توأم قارچ میکوریزا و ورمی کمپوست موجب افزایش وزن خشک ساقه، طول غلاف، تعداد ساقه های فرعی، کلونیزاسیون ریشه، قطر ساقه، عملکرد دانه و بیولوژیک شد. کلروفیل b، درصد پروتئین و نیتروژن دانه لوبیا چشم بلبلی در زمان کاربرد هم زمان میکوریزا و اسید هیومیک افزایش داشت. کاربرد سه گانه قارچ میکوریزا، ورمی کمپوست و اسید هیومیک موجب افزایش وزن خشک برگ و تعداد ساقه های فرعی گردید. استفاده از کود ورمی کمپوست، قارچ میکوریزا و اسید هیومیک شاخص های رشد را نسبت به شاهد افزایش داد. در این بین کود ورمی کمپوست تأثیر بیشتری بر شاخص های رشد داشت.