چکیده: در چند دهه اخیر مصرف نهاد‌ه ‌های شیمیایی در اراضی کشاورزی، معضلات زیست محیطی زیادی را به دنبال داشته است. از طرفی دیگر کشت و کارهای طولانی مدت باعث تخلیه مواد آلی خاک گردیده است و این امر به نوبه خود سبب افزایش دی اکسید کربن جو شده و تغییر اقلیم جهانی را به دنبال داشته است. با استفاده از کودهای آلی نظیر ورمی کمپوست می توان ذخیره کربن آلی خاک را ترقی داد و تغذیه ای مناسب برای گیاه میسر نمود. همچنین با محلول پاشی اسیدهای آلی مانند اسید هیومیک می توان مواد غذایی را از طریق جذب برگی در اختیار گیاه قرار داد به همین منظور در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد و تیمارها شامل چهار سطح اسید هیومیک{صفر (شاهد)، 800، 1600 و 2400 میلی لیتر در هکتار} و سه سطح ورمی‌کمپوست{صفر (شاهد)، 5 و 10 تن در هکتار} بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که این دو ماده آلی دارای اثرات ساده و متقابل بر عملکرد و برخی اجزاء عملکرد ذرت هستند. به طوری که اثرات این دو ماده بر تعداد بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در بلال، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک از نظر آماری معنی دار شد. به طور کلی کاربرد 5 و 10 تن ورمی کمپوست توانست عملکرد را 39 و 46 درصد نسبت به حالت عدم استفاده از این کود ترقی دهد. همچنین محلول پاشی با 800، 1600 و 2400 میلی لیتر اسید هیومیک، عملکرد را به ترتیب 25، 37 و 59 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. اثر متقابل این دو کود بر تعداد دانه در ردیف معنی دار شد به نحوی که بیشترین تعداد دانه (56 دانه در ردیف) از تیمار 10 تن ورمی کمپوست و 2400 میلی لیتر اسید هیومیک به دست آمد. به طور کلی کاربرد 5 تن ورمی کمپوست به همراه 2400 میلی لیتر در هکتار اسید هیومیک می تواند تأثیر مثبتی بر عملکرد اقتصادی ذرت داشته و استفاده از این دو کود آلی گامی در جهت کشاورزی پایدار باشد.