چکیده: فرسودگی بذر، فرآیندی مضر و نامطلوب در کشاورزی است. این فرآیند سبب کاهش زنده مانی و بنیه بذر می گردد. امروزه از پیش-تیمار برخی از ترکیبات می توان برای تخفیف اثرات فرسودگی بذر اسفاده کرد. اسید سینامیک به عنوان یک متابولیت ثانویه یکی از ترکیباتی است که خواص بهبوددهندگی آن در تنش های مختلف به اثبات رسیده است. لذا هدف از این پژوهش بررسی تأثیر پیش-تیمار غلظت های مختلف اسید سینامیک بر بذرهای فرسوده و غیرفرسوده در دو بخش مزرعه ای و آزمایشگاهی بوده است. بخش آزمایشگاهی به صورت آزمایش فاکتوریل و بر پایه طرح کاملاً تصادفی و آزمایش مزرعه ای به صورت آزمایش فاکتوریل و بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال 1399 در دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل فرسودگی بذر در سه سطح (عدم فرسودگی، فرسودگی متوسط و فرسودگی شدید) و پیش تیمار بذر با اسید سینامیک در هفت سطح: صفر، آب مقطر، 10، 20، 30، 40 و50 میکرومولار بودند. پیری تسریع شده بذر سویا بر اساس روش های موجود در شرایط دمای 41 درجه سانتی گراد انجام شد. زمان 50 ساعت به عنوان فرسودگی متوسط و 100 ساعت به عنوان فرسودگی شدید انتخاب شد. پیش-تیمار بذور با آب مقطر و غلظت های مختلف اسید سینامیک با رعایت هوادهی بذر به مدت 6 ساعت انجام شد. نتایج در بخش آزمایشگاهی نشان داد بالاترین درصد جوانه زنی (66/92 درصد)، سرعت جوانه زنی (4/95 ساعت) مربوط به پیش تیمار 40 میکرومولار اسیدسینامیک و بالاترین قدرت گیاهچه (13/360 میلی متر) نیز مربوط به غلظت 20 میکرومولار اسید سینامیک بود. در بخش مزرعه ای نیز فرسودگی سبب کاهش تعداد شاخه فرعی، شاخص سطح برگ، پایداری غشای پلاسمایی، عملکرد دانه و افزایش آنتوسیانین، مالون دی آلدئید در برگ، روغن و نیز درصد پروتئین دانه شد. همچنین پیش تیمار با غلظت های 50 میکرومولار اسیدسینامیک در شرایط فرسودگی سبب افزایش آنتوسیانین، کلروفیل a، کلروفیل کل و عملکرد روغن دانه شد. همچنین غلظت-های 40 میکرومولار اسید سینامیک و آب مقطر سبب افزایش معنی دار وزن صد دانه، درصد جوانه زنی شد. اسیدسینامیک در شرایط غیرفرسوده نیز سبب افزایش معنی دار تعداد شاخه فرعی، شاخص سطح برگ، پایداری غشای پلاسمایی، کلروفیل a، کلروفیل کل، عملکرد پروتئین و کاهش پروتئین دانه شد.