چکیده: گوگرد چهارمین عنصر مورد نیاز گیاهان به خصوص کلزا می باشد که کمبود آن در خاک های زراعی جهان رو به افزایش است. گوگرد جزء مهمی از اسیدهای آمینه متیونین و سیستئین می باشد و در تشکیل کلروفیل، ترکیبات فعال کننده آنزیم ها، سنتز ویتامین B و فتوسنتز نقش دارد. به همین منظور آزمایشی در جهت بررسی منابع مختلف گوگردی بر رشد، عملکرد و صفات فیزیولوژیکی گیاه کلزا آزمایشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود در اسفند 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل مصرف خاکی گوگرد بنتونایت دار در دو سطح (عدم‌مصرف و مصرف)، محلول‌پاشی منابع گوگرد در سه سطح (صفر، گوگرد مایع و سدیم هیدروسولفید) و پیش‌تیمار بذری با ویتامین‌های گوگرددار در سه سطح (صفر، تیامین و بیوتین) بودند، که به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک-های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. مصرف خاکی گوگرد قبل از کاشت و محلول‌پاشی قبل از گلدهی انجام شد. نتایج نشان داد پیش‌تیمار تیامین موجب افزایش تعداد خورجین در بوته و عملکرد دانه کلزا نسبت به شاهد شد. همچنین مصرف خاکی گوگرد تعداد دانه در خورجین، درصد روغن، پایداری غشاء و کاروتنوئید را بهبود بخشید. سدیم هیدروسولفید در شرایط عدم پیش‌تیمار اثر مثبت روی درصد و عملکرد پروتئین دانه داشت. محلول‌پاشی گوگرد مایع موجب افزایش وزن خشک برگ و خورجین، پروتئین دانه و آب نسبی برگ شد. همچنین برهم کنش سدیم هیدروسولفید در پیش‌تیمار تیامین موجب افزایش وزن خشک خورجین، تعداد خورجین در بوته، کلروفیل a، کلروفیل b، درصد روغن و عملکرد پروتئین گردید. با کاربرد مصرف خاکی و پیش‌تیمار تیامین درصد پروتئین و عملکرد پروتئین افزایش یافت. برهم کنش محلول‌پاشی گوگرد مایع و سدیم هیدروسولفید در پیش‌تیمار بیوتین موجب افزایش اکثر صفات فیزیولوژیک و کیفی شد. به طور کلی در محدوده آزمایش انجام شده مصرف خاکی گوگرد بنتونیت دار و پیش‌تیمار تیامین به تنهایی و در ترکیب با تیمارهای دیگر تأثیر بیشتری بر صفات مورد بررسی داشتند. همچنین اثر متقابل محلول‌پاشی سدیم هیدروسولفید و پیش‌تیمار تیامین موجب بهبود اکثر صفات زراعی، فیزیولوژیک و کیفی کلزا شد.