چکیده: بلوبری (Vaccinium corymbosum L.) یک تتراپلوئید چند ساله است که متعلق به خانواده Ericaceae و جنس Vaccinium است که بومی آمریکای شمالی می‌باشد. در سالیان اخیر تقاضا برای بلوبری به خاطر خواص آنها در سلامت انسان به‌دلیل داشتن مولفه‌های آنتی‌اکسیدانی ازجمله فلاونوئید، آنتوسیانین و اسید-های فنولیکی، افزایش چشم‌گیری داشته است. به‌منظور برآورده شدن افزایش تقاضا برای بلوبری، کشت بافت می‌تواند مناسب‌ترین روش باشد. اگرچه بلوبری در ایران در مقیاس وسیع کشت نشده است، اما این گیاه شرایطی برای رشد نیاز دارد که در ایران این شرایط مهیا است و پتانسیل تولید تجاری آن وجود دارد. در این تحقیق، ریز نمونه‌های درون شیشه‌ای مربوط به سه واریته‌ی مختلف بلوبری شامل بلوکراپ، چندلر و رکا تهیه شده و در محیط کشت WPM غنی شده با هورمون زآتین و ماده دی ک گولاگ کشت شد و پس از گذشت دو ماه، طول و تعداد شاخه‌های جانبی اندازه‌گیری شد. همچنین پتانسیل ریشه‌زایی در محیط کشت WPM غنی شده با IBA و شکر با یا بدون ذغال فعال شده بررسی شد. بیشترین طول شاخه‌های جانبی با استفاده از ترکیب هورمونی ۰/۶ میلی‌گرم بر لیتر زآتین و ۰ میلی‌گرم بر لیتر ماده دی ک گولاک در واریته چندلر و همچنین ترکیب ۰/۴ میلی‌گرم بر لیتر زآتین و ۰ میلی‌گرم بر لیتر ماده دی ک گولاک در واریته بلوکراپ به‌دست آمد. به‌علاوه، کمترین مقدار طول شاخه‌های جانبی از ترکیب هورمونی ۰ میلی‌گرم بر لیتر زآتین و ۰ میلی‌گرم بر لیتر ماده دی ک گولاک در واریته چندلر به‌دست آمد. بیشترین تعداد شاخه‌های جانبی با استفاده از ترکیب هورمونی ۰/۸ میلی‌گرم بر لیتر زآتین با ۱۵ میلی‌گرم بر لیتر ماده دی ک گولاک و کمترین تعداد در ترکیبات ۰ میلی‌گرم بر لیتر زآتین با ۰، ۵ و ۱۵ میلی‌گرم بر لیتر ماده دی ک گولاک مشاهده شد. به علاوه، القای ریشه در تیمارهای بدون ذغال فعال شده صورت نگرفت، اما در تیمارهای غنی شده با ذغال فعال شده ریشه‌زایی صورت گرفت. به‌طورکلی، نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که هورمون زآتین دارای اثرات موثری روی تکثیر و رشد واریته‌های بلوبری دارد. از طرف دیگر، ماده دی ک گولاگ اثرات موثر و قابل ملاحظه‌ای روی تکثیر و رشد واریته‌های بلوبری نداشت. همچنین استفاده از ذغال فعال شده برای ریشه‌زایی واریته‌های بلوبری حیاتی و بسیار ضروری بود، به‌طوری‌که در شرایط عدم استفاده از ذغال فعال شده ریشه-زایی صورت نگرفت.