چکیده: در سال های اخیر با توجه به اهمیت متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی، دست یابی به شرایطی که بتواند بیش ترین اثرگذاری را در تولید اقتصادی این ترکیبات داشته باشد، دارای اهمیت فراوان است. در پژوهش حاضر اثر الیسیتورهای شیمیایی سالیسیلیک اسید (SA) و متیل جاسمونات (MeJA) در سه سطح (50، 100، 150 میکرو مولار)، و اثر الیسیتورهای فیزیکی نور UV-A و نور UV-B در دو سطح (30 و 60 دقیقه) در کالوس گیاه نوروزک ( (Salvia lerrifolia Benthدر آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. حداکثر میزان وزن تر (4.167 گرم) و خشک (0.275 گرم)، فنل کل (1.681 میلی گرم در رم وزن تر) و فلاونوئید (98.078 میلی گرم در گرم وزن تر) در نمونه های تیمار شده با 100 میکرو مولار متیل جاسمونات مشاهده شد. با افزایش غلظت متیل جاسمونات از این مقدار محتوای فنل کل، فلاونوئید، رزمارینیک اسید و کافئیک اسید کاهش یافت. با افزایش سالیسیلیک اسید نیز تجمع ترکیبات فوق روند رو به افزایشی را نشان داد. حداکثر میزان رزمارینیک اسید (43.659 میلی گرم در میلی لیتر) در نمونه تیمار شده با 150 میکرو مولار سالیسیلیک اسید مشاهده شد در حالی که غلظت 50 میکرو مولار سالیسیلیک اسید بیشترین تاثیر (0.475 میلی گرم در میلی لیتر) را در افزایش تولید کافئیک اسید داشت، با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید مقدار کافئیک اسید کاهش یافت. بررسی اثر الیسیتورهای نور UV-A و UV-B افزایش محتوای فنل کل، فلاونوئید، رزمارینیک اسید و کافئیک اسید را در کالوس های تحت تیمار نشان داد. ولی با افزایش زمان تیمار از 30 به 60 دقیقه در هر دو نوع نور از میزان مواد مورد سنجش کاسته شد. نتایج نشان داد تیمار نور UV-B به مدت 30 دقیقه تاثیر بیشتری در افزایش میزان رزمارینیک اسید (35.674 میلی گرم در میلی لیتر) و کافئیک اسید (0.257 میلی گرم در میلی لیتر) داشت. با توجه به نتایج به دست آمده بیان می شود که سالیسیلیک اسید بیشترین تاثیر را در افزایش میزان رزمارینیک اسید و کافئیک اسید در کالوس حاصل از برگ نوروزک نسبت به دیگر تیمارهای الیسیتوری داشته و با بهینه سازی غلظت آن می توان میزان این متابولیت های ثانویه را افزایش داد.