چکیده: نیتروژن با افزایش عملکرد برگ، محتوای کلر و نیکوتین برگ و در مقابل، با کاهش محتوای پتاسیم برگ، تأثیر متضادی بر کمّیت و کیفیت برگ توتون به‏جای می گذارد. نیترات ریداکتاز به‏عنوان آنزیم کلیدی در احیای نیتروژن معدنی به‏شمار می رود و در رشد و نمو گیاه تأثیر مستقیم دارد. به ‏منظور بهینه سازی غلظت (پیدا کردن غلظت تعادلی) نیتروژن در برگ، ساقه و ریشه توتون و برخی صفات دیگر در جهت افزایش همزمان کمّیت و کیفیت برگ توتون (محتوای پتاسیم بالا و نیکوتین متوسط و کلر کم) با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی، دو آزمایش مزرعه‏ای به‏صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات توتون تیرتاش و ارومیه به‏ اجرا در آمد. .....