چکیده: ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺤﺪﻭﺩﻛﻨﻨﺪﻩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺯﺭﺍﻋﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﻚ ﻭ ﻧﻴﻤﻪ ﺧﺸﻚ، ﻛﻤﺒﻮﺩ ﺁﺏ ﺍﺳﺖ . ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﺭ ﺗﻨﺶ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﻴﻜﺮﻭﺍﺭﮔﺎﻧﻴﺰﻡ ﻫﺎﻱ ﺧﺎﻙ ﺑﺮﺍﻱﻛﺎﻫﺶ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﻫﺎﻱ ﻧﻮﻳﻦ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﻚ ﻭ ﻧﻴﻤﻪ ﺧﺸﻚ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻲﻗﺎﺭﭺ ﻫﺎﻱﻣﻴﮑﻮﺭﻳﺰﺍﻱ (ﺑﺎ ﺭﻳﺸﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺯﺭﺍﻋﻲﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﺜﺒﺘﻲﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻱﺯﺭﺍﻋﻲ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ AM)ﺁﺭﺑﺎﺳﮑﻮﻻﺭ ﺩﺭ ۸۷ -۸۸ ﻫﺪﻑ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮﺩﻭ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﺎﺭﭺ ﻣﻴﻜﻮﺭﻳﺰﺍ ﺑﺮ ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﻣﺼﺮﻑ ﺁﺏ ﺩﺭ ﮔﻴﺎﻩ ﺫﺭﺕ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺯﺭﺍﻋﻲ ﻣﺰﺭﻋﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﺩﻭﺳﻲ ﻣﺸﻬﺪ، ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﺮﺕ ﻫﺎﻱ ﺧﺮﺩ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮﺡ ﺑﻠﻮﻙ ﻫﺎﻱ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎﺩﻓﻲ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺍﺟﺮﺍ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﺗﻴﻤﺎﺭﻫﺎﻱ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻴﮑﻮﺭﻳﺰﺍ )ﺷﺎﻫﺪ ﻭﺩﻭ %ﻧﻴﺎﺯ ﺁﺑﻲ ۲۵) (ﻭ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﻄﺢ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ Glomus intraradicesﻭ Glomus mosseae)ﮔﻮﻧﻪ ﻗﺎﺭﭺ ﻣﻴﻜﻮﺭﻳﺰﺍ %ﻧﻴﺎﺯ ﺁﺑﻲ ﺫﺭﺕ (ﺑﻮﺩ .ﺻﻔﺎﺕ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺩﺍﻧﻪ، ﻭﺯﻥ ﻫﺰﺍﺭﺩﺍﻧﻪ، ۱۰۰ %ﻧﻴﺎﺯ ﺁﺑﻲ ﺫﺭﺕ ﻭ ۷۵ %ﻧﻴﺎﺯ ﺁﺑﻲ ﺫﺭﺕ، ۵۰ﺫﺭﺕ، ،(CTD) ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺑﻼﻝ، ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﻴﻮﻟﻮﮊﻳﻚ، ﺗﺠﻤﻊ ﻣﺎﺩﻩ ﺧﺸﮏ، ﺷﺎﺧﺺ ﺳﻄﺢ ﺑﺮﮒ، ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺑﻮﺗﻪ، ﺩﻣﺎﻱ ﻛﺎﻧﻮﭘﻲ ﻃﻮﻝ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺭﻳﺸﻪ، ﺩﺭﺻﺪ ﻛﻠﻮﻧﻴﺰﺍﺳﻴﻮﻥ ،(RWC) (، ﺩﺭﺻﺪ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺑﺮﮒ SPAD)ﻋﺪﺩ ﻛﻠﺮﻭﻓﻴﻞ ﻣﺘﺮ ﺭﻳﺸﻪ،ﻭ ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﻣﺼﺮﻑ ﺁﺏ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﮔﻴﺮﻱ ﺷﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﻗﺎﺭﭺ ﻣﻴﻜﻮﺭﻳﺰﺍﻱ ﻣﺬﻛﻮﺭ، ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲ ﺩﺍﺭﻱﺑﺮ ﺻﻔﺎﺕ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﺍﻧﻪ، ﻭﺯﻥ ﻫﺰﺍﺭﺩﺍﻧﻪ، ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﻴﻮﻟﻮﮊﻳﻚ، ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺑﻮﺗﻪ، ﺗﺠﻤﻊ ﻣﺎﺩﻩ ﺧﺸﻚ، ﺷﺎﺧﺺ ﺳﻄﺢ ﺑﺮﮒ، ﺩﻣﺎﻱ ﻛﺎﻧﻮﭘﻲ، ﻋﺪﺩ ﻛﻠﺮﻭﻓﻴﻞ ﻣﺘﺮ، ﺩﺭﺻﺪ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺑﺮﮒ، ﻃﻮﻝ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺭﻳﺸﻪ ﻭ p ٠/٠٥)ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﻣﺼﺮﻑ ﺁﺏ ﺩﺍﺷﺖ p ٠/٠٥) .(ﺍﻣﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺑﻼﻝ، ﻣﻌﻨﻲ ﺩﺍﺭ ﻧﺒﻮﺩ ” (.ﻧﻮﻉ ﻣﻴﻜﻮﺭﻳﺰﺍﻱ • ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ، ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲ ﺩﺍﺭﻱﺑﺮ ﺩﺭﺻﺪ ﻛﻠﻮﻧﻴﺰﺍﺳﻴﻮﻥ ﺭﻳﺸﻪ ﻧﺪﺍﺷﺖ .ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﻄﻮﺡ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻢ p ٠/٠٥)ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲ ﺩﺍﺭﻱ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﺻﻔﺎﺕ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺩﺍﺷﺖ .(ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻲ، ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻳﻦ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ” ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻗﺎﺭﭺ ﻫﺎﻱ ﻣﻴﻜﻮﺭﻳﺰ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﻛﻢ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ، ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺭﻳﺸﻪ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﺟﺬﺏ ﺁﻥ، ﺟﺬﺏ ﺁﺏ ﻭ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬﺍﻳﻲ ﺭﺍ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻴﺎﻩ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺿﻤﻦ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﮔﻴﺎﻩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻛﻢ ﺁﺑﻲ، ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﺎﺩﻩ ﺧﺸﻚ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺩﺭ ﺍﺯﺍﻱ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺁﺏ ﻣﺼﺮﻓﻲ )ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﻣﺼﺮﻑ ﺁﺏ (ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺁﺏ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻳﻦ ﮔﻴﺎﻩ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﻫﺪ.