چکیده: در چند دهه اخیر مصرف نهاده‌‌های شیمیایی در اراضی کشاورزی موجب معضلات زیست محیطی عدیده‌ای از جمله آلودگی منابع آب، افت کیفیت محصولات کشاورزی و کاهش میزان حاصلخیزی خاک‌ها گردیده است. از طرفی کمبود آب و مشکلات ناشی از فقدان این ماده حیاتی نیاز به انجام تحقیق در این زمینه را دو چندان می‌کند. این آزمایش به منظور بررسی تأثیر متقابل کود زیستی ورمی‌کمپوست و تنش خشکی بر نخود رقم بیونیج طی سال زراعی 89-88 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود اجراء شد. آزمایش به صورت کرت خرد شده برپایه‌ی بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. عامل اصلی به سطوح خشکی {شاهد (آبیاری کامل)، قطع آبیاری از مراحل، 10برگی، گلدهی، غلاف‌بندی و پرشدن دانه به بعد} و عامل فرعی به سطوح ورمی‌کمپوست (صفر، 3، 6 و 9 تن درهکتار) اختصاص یافت. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می‌دهد که اثرات متقابل کود زیستی ورمی‌کمپوست و قطع آبیاری بر عملکرد و برخی از اجزای عملکرد از جمله تعداد شاخه در بوته، تعدادغلاف پر در بوته، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک معنی‌دار است. تاثیر مثبت ورمی‌کمپوست بر عملکرد دانه تنها در شرایط قطع آبیاری از مرحله پرشدن دانه به بعد معنی‌دار بدست آمد و بیشترین تأثیر مربوط به مصرف 9 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بود که توانست تأثیر منفی قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه را برطرف نموده و عملکرد دانه را به سطحی برابر با شرایط بدون تنش و عدم استفاده از ورمی کمپوست برساند. تأثیر مثبت3، 6 و 9 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بر عملکرد دانه در شرایط قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه به بعد به ترتیب برابر با 31، 51 و 106 درصد بود. درشرایط فاقد تنش خشکی این افزایش به ترتیب برابر با 29، 36 و 45 درصد برای سطوح فوق الذکر ورمی‌کمپوست بود.