چکیده: امروزه استفاده از نهاده هایی که دارای جنبه های اکولوژیکی می باشند و مخاطرات زیست محیطی را کاهش می دهند برای حرکت به سوی یک سیستم کشاورزی پایدار ضروری به نظر می رسد. این مطالعه به منظور بررسی کاربرد پسماند کمپوست قارچ خوراکی (SMC) در ترکیب با کود شیمیایی بر صفات زراعی، عملکرد و برخی خصوصیات خاک در زراعت نخود در قالب یک آزمایش مزرعه ای به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. 12 تیمار این آزمایش شامل فاکتور کمپوست قارچ در چهار سطح (0، 10، 20 و 30 تن در هکتار) و فاکتور کود اوره در سه سطح (0، 50 و 100 درصد نیاز گیاه نخود) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر اصلی کود کمپوست قارچ بر تمامی صفات مورد اندازه گیری در این پژوهش شامل وزن خشک ساقه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد کلونیزاسیون میکوریزا، فسفر قابل دسترس خاک، نیتروژن کل خاک، ماده آلی و کربن آلی خاک معنی دار و بر این صفات اثر افزایشی داشته و آنان را بهبود بخشید. اثر اصلی کود نیتروژن نیز بر تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، کلونیزاسیون میکوریزا و نیتروژن کل خاک معنی دار بود. کاربرد توام کود کمپوست قارچ و نیتروژن منجر به اثر مثقابل مثبت و معنی دار در تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه شد. بطوریکه کاربرد توام 30 تن در هکتار کود کمپوست قارچ و 100 درصد کود اوره نسبت به شاهد به ترتیب در صفات تعداد غلاف بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه 93.81، 98.99 و 114.09 درصد افزایش قابل توجه مشاهده شد. با توجه به نتایج قابل توجه بدست آمده از این پژوهش می توان بیان کرد مصرف کمپوست قارچ از بروز عوارض منفی ناشی از مصرف زیاد کود اوره جلوگیری می کند و از هزینه های تولید نه تنها در کوتاه مدت بلکه در بلند مدت به دلیل بهبود ساختار فیزیک وشیمیایی و بیولوژیکی خاک، کاسته و افزایش درآمد زارعین را در زراعت نخود به همراه دارد.