چکیده: کانسار مس (طلا) کوه میل در شمال‌خاور استان مرکزی، 25 کیلومتری شمال‌خاور ساوه و در 10 کیلومتری جنوب شهر مامونیه واقع شده است. از نظر زمین ساختی، این محدوده در بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه- دختر قرار دارد. سنگ های گدازه‌ای و آذرآواری با ترکیب آندزیت، تراکی‌آندزیت و آندزیت بازالت به سن ائوسن میانی تا بالایی در این محدوده رخنمون دارند. توده های نیمه‌عمیق کوارتزمونزودیوریتی تا مونزودیوریتی به سن ائوسن بالایی به درون سنگ های آتشفشانی تزریق شده است. کانه زایی مس (طلا) در منطقه کوه‌ میل بیشتر به صورت رگه- رگچه ای، برشی و بندرت دانه‌پراکنده در سنگ های نفوذی و آتشفشانی (بویژه در سنگ های نفوذی) مشاهده می شود. مناطق دگرسانی عبارت از پروپیلیتیک، آرژیلیک، فیلیک (کوارتز، سریسیت ± پیریت)، سیلیسی، اکسید آهنی، تورمالینی و کربناتی می‌باشد. کانه‌ های اولیه شامل کالکوپیریت (کانه اصلی)، پیریت، اسپیکولاریت و هماتیت و انواع ثانویه شامل کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت، گوتیت و لیمونیت است. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی، سنگ های آذرین نفوذی ماهیت کالک‌آلکالن و از نوع متاآلومین بوده و در زمره گرانیت های نوع I طبقه بندی می شوند و با کمان‌های ماگمایی مناطق فرورانش حاشیه فعال قاره‌ای و برخوردی مرتبط هستند. در سنگ‌های دگرسان شده SiO2 و K2O غنی‌شدگی و بقیه عناصر اصلی تهی‌شدگی دارند، عناصر کمیابی مانند روبیدیم، زیرکنیم، نیوبیوم، تانتالیم، اورانیم و توریم غنی‌شدگی در حالی که باریم، استرانسیم و سزیم تهی‌شدگی نشان می‌دهند و عناصر کمیاب خاکی سبک (لانتانیم، سریم، پرازیدیمیم و نئودیمیم) غنی‌شدگی و عناصر کمیاب خاکی سنگین (ساماریم تا لوتسیم و ایتریم) تهی‌شدگی دارند. در سامانه کانه‌زایی کوه میل، مس با عناصر طلا، نقره، بیسموت و کادمیوم دارای همبستگی مثبت خوب و با آرسنیک همبستگی مثبت متوسط دارد. دمای همگن شدگی میانبارهای سیال در کانی کوارتز از 115 تا 200 درجه سانتی گراد (متوسط 164 درجه سانتی-گراد) و میزان شوری نیز از 68/2 تا 67/24 (متوسط 25/20) درصد وزنی معادل نمک طعام تغییر می کند. براساس دمای همگن شدگی و شوری، فشار به دام افتادن میانبارهای سیال کمتر از 10 بار و عمق جایگیری کمتر از 500 متر ارزیابی می‌شود. در نهایت، بر اساس شواهد زمین شناسی، کانی شناسی، ژئوشیمیایی و ریزدماسنجی میانبار سیال، سامانه کانه‌زایی مس (طلا) کوه‌ میل در دسته کانسارهای اپی‌ترمال سولفید حدواسط طبقه‌بندی می‌شود.