چکیده: بیابان زایی به معنی تخریب زمین در مناطق خشک و نیمه خشک امروزه به عنوان یکی از جدی ترین مشکلات جامعه جهانی در آمده است. منطقه جنوب شرق شهرستان زاهدان به دلیل اقلیم گرم و خشک، پوشش گیاهی فقیر و قرار گیری در معرض بادهای شدید مستعد شرایط بیابانی شدن می باشد. لذا هدف از این مطالعه ارزیابی پتانسیل بیابان زایی در منطقه جنوب شرق شهرستان زاهدان با استفاده از مدل IMDPA که مدلی مناسب برای شرایط خشک و نیمه خشک کشور ایران است، می باشد. برای این منظور به دلیل یکسان بودن منطقه از نظر زمین شناسی، رخساره های ژئومورفولوژی به عنوان واحد کاری برای ارزش دهی به معیارها و شاخص های مؤثر در بیابان زایی در نظر گرفته شد. پس از بررسی محدوده مورد مطالعه چهار معیار اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و فرسایش بادی به همراه 14 شاخص آن برای ارزیابی شدت بیابان زایی در واحدهای کاری انتخاب شد. بر طبق نتایج بدست آمده در این مطالعه شاخص های همچون شاخص خشکی، تعداد روزهای طوفانی، بارش، عمق و بافت خاک بیشترین نقش را در افزایش شدت بیابان زایی منطقه داشته اند. شاخص های تجدید پوشش گیاهی، درصد پوشش گیاهی، وضعیت پوشش گیاهی، هدایت الکتریکی خاک، شدت فرسایش بادی و بهره برداری از پوشش گیاهی در رتبه بعدی قرار گرفته اند. شاخص هایی همچون تداوم خشکسالی، درصد سنگریزه سطحی و درصد سنگریزه عمقی کمترین اثر را بر افزایش شدت بیابان زایی نسبت به شاخص های مورد بررسی در منطقه داشته اند. از میان معیارهای مورد بررسی معیار اقلیم بیشترین نقش را در افزایش شدت بیابان زایی داشته است که نشان دهنده غالب بودن عوامل طبیعی در افزایش بیابانی شدن منطقه می باشد. معیارهای پوشش گیاهی، خاک و فرسایش بادی به ترتیب رتبه های بعدی بیشترین اثر را در افزایش شدت بیابان زایی منطقه دارد. بر این اساس شدت نهایی بیابان زایی در منطقه جنوب شرق شهرستان زاهدان 3.12 برآورد گردیده است که نشان دهنده قرار گرفتن منطقه در کلاس شدید بیابان زایی می باشد. نتایج توزیع فراوانی کلاس های شدت بیابان‌زایی منطقه نشان داد 23.39 درصد مساحت منطقه (شامل واحد کاری توده سنگی و منطقه مسکونی) در کلاس کم و ناچیز، 5.75 درصد در کلاس متوسط، 61.69 درصد در کلاس شدید و 9.17 درصد منطقه در کلاس خیلی شدید شدت بیابان زایی قرار دارند.