چکیده: دشت بیرجند به عنوان مهمترین دشت خراسان جنوبی، 33 درصد جمعیت این استان را در خود جای داده است. وسعت کل حوضه آبگیر آن 3425 کیلومتر مربع و مساحت آبخوان 306 کیلومتر مربع می‌باشد. میانگین بارش سالانه دشت بیرجند 140 میلیمتر و متوسط دمای هوا 16/5 درجه سانتی‌گراد بوده و دارای آب و هوای خشک می‌باشد. منبع اصلی تامین آب شرب بیرجند از منابع آب زیرزمینی بوده و چاه‌های شرب در منطقه شهری یا مجاور آن واقع شده‌اند که امکان آلودگی آن‌ها زیاد می‌باشد. نظر به اهمیت موضوع، هدف از تحقیق حاضر آنالیز حریم حفاظتی چاه‌های بهره‌برداری شرب شهری در آبخوان بیرجند بوده که با استفاده از نرم افزار WhAEM2000 انجام شده است. حریم حفاظتی چاه‌های شرب به روش‌های شعاع ثابت اختیاری، شعاع ثابت محاسبه‌ای، جریان یکنواخت و مرز جریان تعیین و مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس تجربیات و نظر کارشناسی در روش شعاع ثابت اختیاری، شعاع 300 متری به عنوان شعاع حریم چاه‌های شرب در دو منطقه علی‌آباد و رکات در نظر گرفته شده است. در روش شعاع ثابت محاسبه‌ای به طور میانگین در منطقه رکات شعاع 650 متری و در منطقه علی‌آباد شعاع 750 متر به عنوان حریم حفاظتی 20 ساله چاه‌ها تعیین شده است. حداقل و حداکثر طول حریم حفاظتی 20 ساله در روش مرز جریان به ترتیب 0/98 و 3/8 کیلومتر می‌باشد. روش مرز جریان به دلیل استفاده از مدل کالیبره شده و همچنین در نظر گرفتن شرایط هیدروژئولوژیکی محلی از دقت بالاتری برخوردار بوده و به همین جهت این روش به عنوان یک روش قابل اعتماد جهت تعیین حریم حفاظتی چاه‌های شرب بیرجند انتخاب شده است. حریم حفاظتی تعیین شده چاه‌ها به روش مرز جریان به شکل کشیده می‌باشد. بر این اساس با توجه به حریم ترسیم شده، چاه‌های مجاور شهرک صنعتی و چاه‌های موجود در شهر بیرجند بیشتر در معرض ورود آلاینده به آب زیرزمینی بوده و باید مراقبت بیشتری از آن‌ها به عمل آید.