چکیده: با توجه به قابلیت‌های کشورهای اسلامی در برخورداری از جاذبه‌های گردشگری، به ویژه جاذبه‌های مذهبی و واجب بودن سفر حج در دین مبین اسلام، هدف از مطالعه پیش‌رو برآورد تقاضای گردشگری حج تمتّع در کشورهای منتخب با استفاده از مدل داده‌های ترکیبی و اطلاعات آماری 21 کشور شامل: بنگلادش، مصر، اتیوپی، هند، ایران، اندونزی، اردن، کویت، مالزی، مغرب، نیجریه، پاکستان، فلسطین، فیلیپین، عربستان سعودی، سودان، تونس، ترکیه، امارات، ایالات متحده آمریکا و یمن، بین سال‌های 2011 تا 2019 است. بدین جهت برای تخمین مدل از نرم‌افزار ایویوز 9 و استاتا 16 بهره گرفته شده است. نتایج بررسی نشان ‌می‌دهد، رابطه‌ی مثبت و معناداری بین تقاضای گردشگری حج تمتّع و متغیرهای جمعیّت کل و نرخ ارز وجود دارد و رابطه‌ منفی و معناداری بین متغیرهای مسافت و نرخ بهره و تقاضای گردشگری حج تمتّع برقرار است. همچنین بین تقاضای گردشگری حج تمتّع و متغیرهای درآمد، نرخ تورم، نسبت جنسیتی جمعیّت و درصد مسلمانان کشورها رابطه‌ی معناداری برقرار نمی‌باشد. بنابراین فرض ارتباط میان این متغیرها با تقاضای گردشگری حج تمتّع رد شده است. نتایج بدست آمده تحقیق می‌تواند سیاست‌گذاران امر حج را در برنامه‌ریزی هدفمند و بهتر یاری رساند.