چکیده: مدل‌سازی عیاری و تخمین ذخیره کانسارها به خصوص در معادن در حال بهره برداری، یکی از مهم-ترین پارامترهای لازم برای طراحی و برنامه ریزی تولید معدن است. روش های تخمین عیار به طور کلی به دو گروه روش های هندسی و روش های مبتنی بر فاصله تقسیم می شوند. از جمله روش های هندسی می توان به روش های چند ضلعی، مثلثی، مقاطع اشاره کرد و از روش های مبتنی بر فاصله می توان به روش عکس مجذور فاصله، روش زمین آمار اشاره کرد. در این پایان نامه، تخمین عیار معدن طلای زرشوران که در 25 کیلومتری شمال شهر تکاب در استان آذربایجان غربی واقع شده است، به روش های عکس مجذور فاصله، زمین آمار و شبکه های عصبی مصنوعی صورت گرفته است. در ابتدا روی اطلاعات داده‌های اکتشافی موجود، تحلیل های آماری کلاسیک انجام شد و وجود یا عدم وجود روند در داده‌ها بررسی شد و سپس مدل هندسی کانسار تهیه گردید. سپس مدل بلوکی ماده معدنی تهیه شد و با روش عکس مجذور فاصله عیاردهی به بلوک ها صورت گرفت و با استفاده از آن تخمین ذخیره صورت گرفت. در مرحله ی بعد از مدل بلوکی ماده معدنی استفاده شد تا به روش زمین آماری کریجینگ تخمین عیار صورت گیرد. به این منظور پس از ترسیم هیستوگرام داده‌ها و نرمال کردن آن ها، در جهات مختلف واریوگرام رسم شد تا بزرگترین شعاع تاثیر مشخص شود. شعاع تأثیر در جهت افقی و قائم به ترتیب برابر 72 و 27 متر به دست آمد. پس از برازش مدل به واریوگرام، تخمین عیار به روش کریجینگ صورت گرفت و با استفاده از آن تخمین ذخیره انجام شد. در مرحله بعد تخمین عیار با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی انجام شد. این شبکه ها با الهام از سیستم عصبی انسان به وجود آمده اند و قابلیت یادگیری دارند و می توانند روابط غیر خطی بین ورودی ها و خروجی ها را تشخیص دهند. در تخمین عیار با استفاده از شبکه‌ عصبی مصنوعی، پس از آموزش شبکه با داده‌های اکتشافی، رابطه بین الگوهای ورودی که همان مختصات مکانی نمونه ها می-باشند و الگوهای خروجی که عیار ماده معدنی است به وسیله شبکه مشخص می شود و از این رابطه برای درون یابی عیار تعمیم داده می شود. برای تخمین عیار بلوک ها از دو نوع شبکه پس انتشار خطا و شبکه شعاعی استفاده شد و سپس تخمین ذخیره صورت گرفت. سپس با استفاده از روش شبیه‌سازی متوالی گوسی (SGS) به عنوان روشی ساده و سودمند در زمین-آمار برای شبیه‌سازی، تعداد 100 شبیه‌سازی زمین آماری انجام شد و برای هر شبیه‌سازی تخمین ذخیره صورت گرفت. در نهایت به ازای عیار حد 0.4گرم بر تن برای روش های عکس مجذور فاصله، زمین آمار، شبیه‌سازی و شبکه عصبی مصنوعی به ترتیب 149 ، 137 ، 195 و 151 تن طلا بدست آمد. روش های عکس مجذور فاصله و شبکه‌های عصبی مصنوعی، به دلیل شدّت و بازه ی تغییرات زیاد عیار طلا دارای خطای زیادی هستند بنابراین تخمین دقیقی را ارائه نمی کنند. روش های کریجینگ و شبیه‌سازی زمین آماری به دلیل در نظر گرفتن ساختار فضایی داده‌ها، دارای خطای کمتری هستند که شبیه‌سازی زمین آماری به دلیل حذف اثر هموارسازی روش کریجینگ و محاسبه ی میزان تناژ ذخیره در سطح اعتماد 95%، دارای دقت بالاتری می باشد.