چکیده: هدف از انجام این پایان نامه طراحی الگوریتمی برای مدل سازی یک بعدی داده های الکترومغناطیس هوابرد حوزه فرکانس است. طراحی چنین الگوریتمی مستلزم استفاده از ابزارهای ریاضی برای ارتباط داده های الکترومغناطیسی و مجهولات مسئله است. این مجهولات شامل مقاومت-ویژه و ضخامت لایه ها می باشد. متأسفانه رابطه بین داده ها و پارامترهای مسئله کاملاً غیر خطی است و هیچ رابطه مستقیمی برای تعیین پارامترهای مسئله وجود ندارد، از طرفی تفسیر این داده ها یا با استفاده از منحنی های استاندارد به صورت دستی انجام می شود، که در تفسیر داده های هوابرد به دلیل حجم انبوه داده ها امکان پذیر نیست؛ یا با استفاده از الگوریتم های وارون سازی که بر اساس اصلاح مدل در هر تکرار و کم کردن خطای بین داده های برداشت شده و داده های پیش بینی شده در الگوریتم استوار هستند؛ قابل تفسیرند. مشکل اصلی این نوع الگوریتم ها نیاز به یک مدل اولیه نزدیک به مدل واقعی است. پس برای طراحی چنین الگوریتمی ابتدا با مقایسه نتایج روش های سریع و تقریبی داده-های مدل مصنوعی، که مقاومت ویژه ظاهری و عمق مرکزی متناظر با آن است، مدل اولیه ا ی بر اساس مقاومت ویژه و ضخامت لایه ی متناظر با آن تعیین می شود، سپس این مدل در الگوریتمی وارون سازی بر پایه تصحیح مدل در تکرارهای متوالی به مدل نهایی همگرا خواهد شد. در این تحقیق برای وارون سازی داده ها از الگوریتمی مقید استفاده شده است. این الگوریتم با استفاده از قید هموارساز همگرایی به هموارترین مدل ممکن را تضمین می کند، سپس با استفاده از قید عمقی و محاسبه نسبت ضخامت لایه ها به عمق قرارگیری آنها همگراترین مدل عمقی به مدل نهایی حاصل می شود و در نهایت با استفاده از قید جانبی، که با استفاده از تفاضل نتایج قیدهای عمقی دو سونداژ مجاور به دست می آید؛ همگرایی مدل با در نظر گرفتن تغییرات جانبی حاصل می شود. لازم به ذکر است، اگر اطلاعات اولیه از لایه بندی زمین مورد مطالعه و مقاومت ویژه متناظر با آن در دسترس باشد، این اطلاعات با استفاده از قید اطلاعات اولیه به الگوریتم وارد می شود. با استفاده از مجموع این روش ها برنامه ای کاملاً اتوماتیک به منظور مدل سازی داده های الکترومغناطیس هوابرد حوزه فرکانس در محیط نرم افزار MATLAB تهیه شده است، که ورودی این برنامه داده ها و خروجی آن مدل لایه ای مقاومت ویژه است. نتایج استفاده از الگوریتم وارون سازی مقید روی داده های مدل مصنوعی حاوی درصدی نوفه تصادفی نشان می دهد، که استفاده از قیدها در همگرایی به مدل نهایی بسیار مؤثر است و نسبت به الگوریتم هایی چون مارکوارت- لونبرگ تضمین همگرایی بالاتری دارند. از طرفی نتایج این نوع مدل-سازی روی داده های مدل مصنوعی که تا حدی توجیه کننده پیچیدگی های ساختمانی زمین است، نشان می دهد که این نوع مدل سازی می تواند اطلاعات مفیدی از پیچیدگی های ساختارهای زیرسطحی نیز فراهم نماید. در پایان به تفسیر داده های الکترومغناطیسی منطقه باریکا از استان آذرباییجان غربی، حوالی شهرستان سردشت پرداخته شده است و نتایج مربوط به مدل لایه ای مقاومت ویژه، با اطلاعات زمین-شناسی و همچنین مشاهدات مربوط به پیچیدگی های ساختاری و سطح آب زیرزمینی در این منطقه مقایسه شده است که عملکرد مناسب این الگوریتم را در مدل سازی داده های واقعی نیز تأیید می کند.