چکیده: امروزه انتقال و نگهداری مواد سوختی، آب و همچنین سایر منابع انرژی توسط لوله ها، مخازن و کابل های مدفون در زیر سطح زمین در مناطق شهری و بین شهری امری ضروری و مهم است، به طوری که باعث ایجاد شبکه های زیرزمینی عظیم با صرف هزینه های فراوان شده است. مسئله ای که پس از ایجاد چنین شبکه هایی دارای اهمیت خاصی است، نگهداری و پشتیبانی از این سازه های دست بشر برای جلوگیری از تخریب های احتمالی می باشد. این تخریب ها دور از چشم و در عمق کم صورت می گیرد و باعث ایجاد ضررهای مالی و همچنین آلودگی های جبران ناپذیر زیست محیطی می شوند. از این رو برای نگهداری از این سازه ها می توان از روشهای ژئوفیزیکی بهره گرفت. سازه های ایجاد شده دست بشر مدفون در عمق کم دارای تباین خوبی از نظر خواص فیزیکی با محیط اطرافشان هستند، از این رو اهداف مناسبی بری آشکارسازی توسط روش GPR محسوب می شوند. در این تحقیق به پردازش و تفسیر داده های برداشت شده توسط روش GPR برروی لوله های مدفون در زیر سطح زمین از جمله لوله های فلزی انتقال گاز پرداخته شده است. برای درک مزایا و معایب روش GPR، سعی شده است نتایج حاصل از استفاده از این روش را با نتایج به دست آمده از پردازش و تفسیر داده های برداشت شده توسط روش مغناطیس سنجی بر روی همان اهداف در آن منطقه مقایسه شوند. روش GPR دارای قدرت تفکیک بالایی نسبت به روش مغناطیس سنجی است، اما امواج GPR در محیط های زیرسطحی با رسانندگی الکتریکی بالا به شدت مستهلک شده و عمق نفوذ این روش محدود می شود، به طوری که در مقاطع عمقی به دست آمده مشاهده می شود که عمق نفوذ به کمتر از 2 متر هم در منطقه می رسد. روش مغناطیس سنجی علی رغم تفکیک پذیری ضعیف، در چنین محیط هایی در آشکارسازی اهدافی که دارای تباین خوبی در خواص مغناطیسی با محیط اطراف خود هستند، موفق تر عمل کرده است. در مکان های شهری که محیط هایی با نوفه بالا هستند، امکان برداشت مغناطیس سنجی وجود ندارد، در حالی که روش GPR با آنتن پوششی در چنین محیط-هایی می تواند به خوبی عمل کند. امکان برداشت شبکه ای و ایجاد نقشه های سه بعدی و مقاطع عمقی سه بعدی با دقت بالا، اطلاعات فراوان، مفید و دقیقی را از اهداف زیرسطحی مدفون در منطقه برداشت در اختیار ما قرار می دهد که در نهایت موجب تفسیر دقیق و مطمئنی از داده های به دست آمده می شود. اهدافی که در این پایان نامه دنبال می شود آشکارسازی لوله های گاز و اهداف نزدیک سطح توسط روش GPR در منطقه قلعه شوکت شاهرود و مقایسه آن با داده های برداشت شده توسط روش مغناطیس سنجی در این منطقه است. نتایج به دست آمده از این مقایسه نشان می دهد که روش GPR به عنوان یک روش با قدرت تفکیک بالا در آشکارسازی بی هنجاری های با ابعاد کوچک نزدیک به هم و با عمق دفن شدگی کم بسیار موفق تر از روش مغناطیس سنجی عمل کرده است اما در بخشهایی از منطقه که رسانندگی بالاست، به دلیل استهلاک بالای امواج GPR این روش قادر به آشکارسازی اهداف زیرسطحی نبوده و در این موارد روش مغناطیس سنجی موفق تر عمل کرده است. یکی دیگر از کارهایی که در این تحقیق انجام شده است برداشت شبکه ای توسط GPR و بررسی سه بعدی داده ها می باشد. این برداشت در داخل دانشگاه صنعتی شاهرود صورت گرفته است و به دلیل پر نوفه بودن محیط قادر به برداشت با روش مغناطیس سنجی در این منطقه و مقایسه نتایج آن با نتایج به دست آمده از روش GPR نشده ایم. در نتیجة این برداشت، بررسی و آشکارسازی اهداف زیرسطحی منطقه با دقت و تفکیک پذیری بسیار خوب و ایجاد نقشه های سه بعدی شبکه با مشخص کردن اهداف زیرسطحی در عمق با دقت بالا صورت گرفته است. این نقشه های سه بعدی کمک چشم گیری به مفسر در تفسیر مطمئن و دقیق داده های GPR نموده و اطلاعات کامل و مهمی از منطقه در اختیار ما قرار می دهد. ایجاد مقاطع عمقی سه بعدی یکی دیگر از مزایای این روش است که در ارائه نتایج بسیار مفید بوده و نمایش داده ها به این شکل می تواند کمک زیادی به تجسم سه بعدی منطقه کرده و بدین ترتیب، نتایج بسیار ملموس تری به دست آید.