چکیده: منطقه تربت حیدریه با قرارگیری در کمربند متالوژنی کرومیت تربت سبزوار و با داشتن مساحتی بالغ بر 3000 کیلومتر مربع در شرق ایران واقع شده است. تشکیلات افیولیت ملانژ این کمربند حاوی ذخایر منگنز و کرومیت کوچک و متوسط می باشد. هدف از این تحقیق، تهیه نقشه پتانسیل مطلوب در منطقه شمال تربت حیدریه جهت اکتشاف ذخایر کرومیت با استفاده از تلفیق روش های سنتی و مدرن در محیط GIS می باشد. کاربرد روش های اکتشافی سنتی از قبیل ساختاری ، زمین شناسی و متالومتری و همچنین بعضی از روش های مدرن اکتشافی از قبیل وزن های نشانگر در محیط GIS با محدودیت هایی مواجه هستند لذا برای ارائه مدل یا تشخیص الگویی مناسب جهت تهیه نقشه پتانسیل مطلوب از ترکیب روش های سنتی زمین شناسی و نوین منطق فازی در محیط GIS استفاده شده و نقشه پتانسیل مطلوب برای منطقه شمال تربت حیدریه ارائه شد . برای استخراج شاخصه های اکتشافی، مطالعه و پردازش بر روی داده های زمین شناسی، ساختارهای خطی، داده های ژئوشیمیایی و تصاویر دورسنجی انجام گرفت. بررسی داده های دورسنجی، با پردازش تصاویر ASTER منطقه در محیط نرم افزار ENVI 4/2، با هدف جداسازی و تفکیک دگرسانی های مرتبط با ذخایر کرومیت انجام پذیرفت. پردازش داده های ژئوشیمیایی رسوبات آبراهه ای نیز با در نظر گرفتن روش زونالیته انجام گرفت. در استفاده از روش زونالیته، اصل همراهی حاصل ضرب آنومالی های عناصر شاخص تحت کانساری و فوق کانساری به عنوان معیار برای شناسایی آنومالی های کرومیت مدنظر قرار گرفت. در نهایت نیز با تلفیق داده های اکتشافی توسط منطق فازی که در محیط نرم افزار ArcGIS 9/2 انجام گرفت نقشه پتانسیل مطلوب برای منطقه تحت بررسی ارائه شد. بر اساس نقشه های پتانسیل مطلوب بدست آمده توسط دو روش مذکور، سرانجام دو منطقه مستعد شناسایی شده و جهت انجام مطالعات تکمیلی تر معرفی گردید. در ادامه دو منطقه یاد شده خود بر اساس روش سنتی زونالیته ژئوشیمیایی اولویت بندی شدند، بر این اساس اولویت اول اکتشافی به منطقه ای تعلق گرفت که تقریباً در بخش شمال غربی نقشه و در کنار روستای چنگ کلاغ قرار دارد. منطقه مذکور با داشتن مساحتی در حدود 60 کیلومتر مترمربع، در حدود10 درصد از منطقه تحت مدل سازی را تحت پوشش خود قرار می دهد. اولویت دوم اکتشافی نیز با قرارگیری در بخش شرقی (ناحیه پطرو) نقشه پتانسیل مطلوب منطقه و با وسعتی در حدود 40 کیلومتر مربع 5 درصد منطقه را شامل می شود که مجموع دو محدوده در حدود 15 درصد منطقه مورد مطالعه را شامل می شود .