چکیده: با توجه به روند رو به کاهش ذخایر معدنی پر عیار سطحی به نظر می رسد که راه‌کار پیش روی صنعت معدن‌کاری روی آوردن به روش های استخراج زیرزمینی و پی جویی و اکتشاف منابع و ذخایر کشف نشده باشد، ولی راه‌کار دیگر را می توان در مدیریت و بهره‌برداری بهینه از پتانسیل های موجود و در حال استخراج جستجو نمود. گرچه در عمل پیچیده به ‌نظر می‌رسد ولی به عنوان مثال فرآیند ارزیابی ذخایر معدنی می‌تواند به ‌صورت ترکیب راهبرد مدیریتی با یک درک حیاتی و برآورد عدم قطعیت و ریسک حاصل از منابع فنی، مالی و محیطی در نظر گرفته شود. یک منبع بحرانی ریسک فنی در تناژ و عیار ماده معدنی مورد انتظار است. توانایی در مدل‌سازی و اعمال این ریسک در برنامه‌ریزی و بهینه‌سازی اهمیت زیادی دارد و رویکرد آگاهانه‌تری را برای ارزیابی یا مدیریت یک طرح یا دارایی فراهم می‌سازد. در سال‌های اخیر، شگردهای فنی امکان مدل‌سازی مستقیم ریسک فنی و زمین‌شناسی را فراهم نموده‌اند. در این مطالعه با هدف بررسی حساسیت ریسک طراحی معادن روباز به تغییرات ذاتی عیار ماده معدنی، کانسار سنگ آهن دردوی (یکی از کانسارهای سنگان) با استفاده از روش‌های شبیه سازی شرطی مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور ساخت مدل زمین شناسی کانسار، بررسی زمینآماری و تخمین و شبیه سازی، بهینه سازی مدل های تخمینی و شبیه سازی شده به ترتیب با نرم‌افزارهای DATAMINE، WinGslib و NPV Scheduler صورت گرفته است. نتایج به دست آمده نشان از کمتر بودن نتایج مدل تخمینی نسبت به مقادیر مورد انتظار تحقق های شبیه سازی شده در مقادیر کل سنگ محتوای فازهای افزایشی، فلز قابل بازیابی، ارزش خالص و ارزش خالص فعلی به ترتیب به میزان 89/61، 19/11، 83/2 و 57/60 درصد دارد. اما مقدار ماده معدنی مدل تخمینی نسبت به مقدار مورد انتظار شبیه‌سازی‌ها به میزان تقریبی 4/5 درصد بیش تخمینی داشته است. ارزش خالص فعلی کلی پیت های نهایی برای مدل تخمینی 232 میلیون دلار و مقدار مورد انتظار تحقق ها نیز 383 میلیون دلار بوده است. میانگین عیار سنگ آهن برای مدل تخمینی نسبت به ارزش مورد انتظار شبیه سازی ها به میزان 05/14 درصد کاهش داشته است که نشان از هموارسازی مفرط مدل تخمینی دارد. بررسی همزمان گسترش محدوده‌های نهایی نیز نواحی بالقوه‌ی ریسک حداکثر نسبت به عدم قطعیت عیار را در دیواره‌های معدن به ویژه در دیواره‌ی جنوب شرقی پیت نشان داده‌اند. شبیه‌سازی‌ها در عمق‌ نیز گستردگی قابل توجه‌ای نشان داده‌اند که بیشتر به کمبود اطلاعات برمی‌گردد و می‌تواند اهداف اضافه حفاری باشد. هزینه‌ی تولید بر فلز قابل بازیابی نیز با وجود بیش تخمینی واضح مدل تخمینی در فازهای اولیه و میانی، در محدوده‌ی نهایی نشان از کم تخمینی 37/2 درصدی مدل تخمینی (76/51 دلار بر تن) نسبت به مقدار مورد انتظار (22/53 دلار بر تن) تحقق های شبیه سازی شده داشته است.