چکیده: قبل از استخراج معادن به روش روباز، لازم است که محدوده نهایی معدن طراحی شود. یکی از مهم ترین روش های طراحی محدوده، تعیین محدوده بهینه معدن می باشد. برای تخمین یا محاسبه دقیق این محدوده، نیاز به مدل بلوکی اقتصادی است که پس از اکتشاف کانسار و ایجاد یک مدل بلوکی زمین شناسی، و با درنظر گرفتن درآمدها و هزینه های مدل بلوکی مذکور محاسبه می گردد. تاکنون روش های بسیاری برای تعیین محدوده نهایی معادن روباز معرفی شده است. این الگوریتم ها را می توان به دو دسته ریاضی و ابتکاری تقسیم بندی نمود. روش های ابتکاری دارای این مزیت هستند که می توانند در هر نوع مدل بلوکی، طی زمانی معقول یک جواب بدست آورند، از طرف دیگر معایب این دسته از الگوریتم ها را می توان عدم بهینه بودن پاسخ یافت شده توسط الگوریتم و نبود دلیل محکم برای ارزیابی بهینه بودن جواب ها دانست، ازاینرو این پاسخ ها را باید با پاسخ های بدست آمده از روش های ریاضی مقایسه کرد. روش های دیگری که مورد استفاده قرار می گیرند، روش های ریاضی هستند که دارای اثبات می باشند و می توانند پاسخ های بهینه را پیدا کنند ولی این دسته از الگوریتم ها بسیار پیچیده بوده و زمان بسیار زیادی برای رسیدن به پاسخ نیاز دارند. ازاینرو در این پایان نامه مسئله تعیین محدوده نهایی معادن روباز با کمک الگوریتم کولونی مورچگان مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا یک مدل دو بعدی از مدل بلوکی برای حل توسط الگوریتم، مدلسازی شده و محدودیت های مسئله بر روی این مدل پیاده می شوند. در مراحل بعد، روش ها و مواردی در نظر گرفته می شوند که می توانند به حل مسئله کمک کنند. برای حل مسئله، مدل با استفاده از برنامه نویسی به زبان ویژوال بیسیک، به برنامه قابل حل توسط رایانه تبدیل شد. با پیاده سازی الگوریتم کولونی مورچگان بر روی مسئله مشخص شد که این الگوریتم ریاضی ابتکاری توان مناسبی در حل مسئله تعیین محدوده نهایی معادن روباز در زمانی معقول دارد، پارامترهای این الگوریتم به ابعاد مسئله حساس می باشند و با بزرگ شدن ابعاد مسئله، ممکن است جواب به سرعت واگرا شود. ازاینرو باید معیارهای توقف این الگوریتم قادر باشند تا در هر مرحله از ساخت جواب ها، بهترین جواب یافت شده را ذخیره کنند.