چکیده: چکیده معدن منگنز هلالان 2، در 122 کیلومتری جنوب دامغان و در کمربند متالوژنی ترود - چاه‌شیرین در بخش شمالی ایران مرکزی واقع شده است. سنگ‌های منطقه مورد مطالعه از نوع دگرگونی شامل آهک دگرگون شده، شیست سیاه سیلیس‌دار و کلریت شیست سبز روشن به سن ژوراسیک هستند. سنگ میزبان شامل آهک دگرگون شده و کلریت شیست است و کانه‌زایی در این منطقه به‌صورت کانی‌های کم‌عیار منگنز صورت گرفته است. شکل ماده معدنی به‌صورت عدسی شکل و بافت آن توده‌ای و رگه - رگچه است. به‌منظور بررسی فازهای کانی‌سازی منگنز در این معدن، مقاطع صیقلی و نازک - صیقلی از نمونه‌های محل معدن و کارخانه فرآوری تهیه شد و مورد مطالعه قرار گرفت. برای شناسایی این فازها از روش‌های آنالیز XRD، FESEM و رامان استفاده شد. در نتیجه مهم‌ترین کانی‌سازی، کربنات‌های منگنز شامل رودوکروزیت و کوتناهوریت هستند. بر اساس مطالعات FESEM کانی‌های سولفیدی همراه با رودوکروزیت دیده شد که شامل کالکوپیریت، پیریت حاوی کبالت (تا 5/2 درصد)، تتراهدریت غنی از روی (تا 5/10 درصد)، اسفالریت حاوی کادمیم (تا 5/6 درصد)، میلریت و کوولیت است. کانی‌های باطله شامل کوارتز و کلسیت و کانی‌های سولفیدی مانند پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت، میلریت، کوولیت و تتراهدریت هستند. برای بررسی ژئوشیمیایی سنگ معدن و باطله از آنالیز ICP و XRF استفاده شد که براساس آن میزان عناصر نادر خاکی و عناصر سنگ‌ساز در کمربالای ماده معدنی افزایش داشت. مطالعات میانبارهای سیال برروی نمونه کوارتز انجام شد و بر این اساس، دمای تشکیل سیال کانه‌ساز بین 96 تا 112 (°C) و شوری سیال 8/10 تا 8/15 (wt%NaCl) به‌دست آمد. بر اساس این نتایج می‌توان گفت احتمالا کانه‌زایی ابتدا به‌صورت رسوبی - بروندمی بوده و سپس طی مرحله اول دگرگونی و دگرشکلی در حد رخساره شیست سبز، سنگ معدن کم‌عیار تشکیل شد. در اثر دگرگونی، تحرک مجدد منگنز به‌وسیله سیالات دگرگونی و برخورد آن با سنگ آهک، موجب رخداد کانه‌زایی اصلی و نهشته شدن کانسنگ کربنات منگنز به‌همراه کانی‌های سولفیدی شده است.