چکیده: تنظیم‌کننده‌ی خودکار ولتاژ ژنراتور (AVR )در سیستم تحریک، جهت کنترل و حفظ اندازه ولتاژ پایانه‌ی ژنراتور سنکرون در یک سطح مشخص بکار می‌رود و ناپایداری AVR منجر به ناپایداری کل سیستم قدرت می‌شود. در این پایان‌نامه با بهره‌گیری از مفهوم حسابان کسری، به طراحی و محاسبه‌ی ضرایب بهینه کنترل‌کننده‌ی تناسبی مشتقی انتگرالی مرتبه کسری (FOPID ) با استفاده از تکنیک‌های هوش مصنوعی و الگوریتم رقابت استعماری به‌منظور بهبود کار آیی تنظیم‌کننده‌ی خودکار ولتاژ ژنراتور سنکرون پرداخته‌شده است. اجزای سیستم تحریک شبیه‌سازی‌شده و با تعریف یک تابع هزینه‌ی مناسب بهینه‌سازی در الگوریتم‌های تکاملی مقایسه شده است. شبیه‌سازی و نتایج به‌دست‌آمده از انجام پایان‌نامه بیانگر عملکرد مطلوب کنترل‌کننده‌ی طراحی‌شده در مقابل نامعینی‌های سیستم است.