چکیده: امروزه، به دلیل قابلیت و موفقیت های چشم گیر ابزارهای هوشمند در کنترل و بهینه سازی رفتار سیستم های پیچیده غیرخطی، طراحی کنترل کننده های هوشمند مورد توجه روز افزون قرار گرفته است. با توجه به این موارد، توسعه و کاربرد ابزارها و ساختارهای هوشمند در کنترل سرعت موتور مغناطیس دائم در این رساله مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. روش های کنترل شامل PID کلاسیک ، خطی سازی پس خوردی، مد لغزشی و روش جدید هوشمند مبتنی بر مکانیسم یادگیری عاطفی مغز با لحاظ اهداف اولیه و ثانویه مورد نظر حوزه کاربرد، توسعه و کارامدی آنها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج شبیه سازی نشان می دهند که روش کنترل هوشمند مبتنی بر مکانیسم یادگیری عاطفی مغز از قابلیت قابل مقایسه و بهتری نسبت به همتایان کلاسیک خود برخوردار است. همچنین، اهداف اولیه کنترلی نظیر کنترل سرعت یا موقعیت و اهداف ثانویه مانند حداقل کردن ریپل گشتاور و غیره به درستی تامین شده اند. از آنجایی که عملکرد صحیح کنترل کننده عاطفی ارتباط مستقیمی با نحوه انتخاب ضرایب آن دارد از الگوریتم تکاملی بهینه سازی ذرات برای تعیین ضرایب بهینه موجود در ساختار کنترل کننده استفاده شده است. عملکرد کنترل کننده عاطفی در نقش نقاد جهت کاهش استرس موجود در سیستم کنترل در اثر کارکرد نامناسب کنترل کننده فازی- عصبی، ماهیت ارزشمند کنترل کننده پیشنهادی را هر چه بیشتر مشخص و ویژگیهای منحصر به فرد آنرا به عنوان یک کنترل کننده غیرخطی تطبیقی هوشمند با ضرایب قابل تنظیم نمایان تر می سازد. پایداری کنترل کننده عاطفی برای اولین بار مورد بحث قرار گرفته و در سیستم حلقه بسته کنترل سرعت موتور سنکرون مغناطیس دائم به اثبات رسیده است.