چکیده: اتصالات تیر-ستون در سازه‌های بتن‌آرمه یکی از مهمترین المان‌های سازه برای تحقق رفتار قاب خمشی می‌باشند. در بسیاری از اتصالات بتن‌آرمه موجود در ایران ضعف‌های لرزه ای رایجی مانند عدم حضور خاموت ستون در ناحیه اتصال و یا عدم تامین گیرداری لازم در آرماتور مثبت تیر در ناحیه اتصال رویت می‌شود. برای تقویت چنین اتصالاتی رویکرد‌های مختلفی وجود دارد که یکی از عملی ترین این تکنیک‌ها استفاده از بزرگ کردن ناحیه اتصال با نبشی‌های فولادی است. محققین، مطالعات تجربی زیادی در زمینه اتصالات ارائه داده‌اند و این در‌حالی هست که مطالعات آزمایشگاهی معمولا پرهزینه و وقت گیر است و توسط امکانات آزمایشگاهی محدود می‌شود. روش اجزا محدود یکی از روش‌هایی است که توسط بسیاری از محققین به منظور بررسی پارامتر‌های تاثیرگذار بر رفتار اتصالات انجام شده‌است. اما با توجه به پیچیدگی تنش در ناحیه اتصال و اثرات مانند پیوستگی، ترک‌خوردگی بتن عموما درک رفتار مطلوبی از تحلیل‌های اجزا محدود در اختیار مهندس به صورت عملی قرار نمی‌گیرد. روش دستک‌های فشاری و کششی به عنوان یک ابزار توانمند برای بررسی رفتار مقاومتی در نواحی پرتنش توسط آیین نامه‌های بتن به رسمیت شناخته شده‌است. با توجه به مزیت‌های روش دستک فشاری و کششی، هدف از این تحقیق توسعه روش دستک فشاری و کششی به سمت روش‌های غیرخطی و لحاظ کردن اثرات غیرخطی در مدل دستک فشاری و کششی می‌باشد. برای این منظور بعد از انتخاب مدل‌های آزمایشگاهی و قبل از ورود به مدل‌های دستک فشاری و کششی، تلاش اجزا محدودی برای نمونه‌های شاهد با جزئیات مختلف لرزه ای و غیرلرزه ای و نمونه‌های تقویت شده انجام شد و سعی گردید تا پارامترهایی که عمدتا در تحقیقات تحلیلی نادیده گرفته می‌شود مانند اثرات لغزش، با یک نگرش جدید که اخیرا ارائه شده است، در نظر گرفته شود. بعد از صحت سنجی نمونه‌ها و مدل‌های خسارت بتن، بر مبنای تحلیل‌های بدست آمده از اجزا محدود در حوزه خطی و غیرخطی نمونه‌های شاهد و تقویت شده، مدل‌های خرپایی مبتنی بر دستک فشاری و کششی بر اساس مسیر نیرویی ارائه شد و با اعمال اثرات غیرخطی در این مدل‌ها نتایج آزمایشگاهی و نتایج تحلیل با یکدیگر مقایسه گردید. نتایج حاصل از تحلیل‌های دستک فشاری و کششی نشان می‌دهد که مدل غیرخطی دستک فشاری و کششی پتانسیل بسیار بالایی در پیش‌بینی رفتار اتصالات با جزئیات مختلف در ناحیه اتصال دارد و در نمونه‌های تقویت شده به عنوان یک ابزار بسیار توانمند در اختیار یک مهندس طراح می‌تواند رویکردها و فلسفه‌ی طراحی لرزه ای را مبتنی بر روش دستک فشاری و کششی غیرخطی پیاده سازی کرد. نتایج حاصل از روش دستک فشاری و کششی غیرخطی حاکی از انطباق 5% در بار نظیر تسلیم شدگی اتصال (5% بهتر از نتایج اجزا محدود)و 14% در مقدار سختی موثر نمونه‌ها (26% بهتر از نتایج اجزا محدود) در مقایسه با نتایج آزمایشگاهی می‌باشد.